مجید مروتی - هیئت علمی دانشگاه اردکان
الهام صالحی - هیئت علمی دانشگاه اردکان
راضیه محمودی اردکانی - کارشناسی ارشد زیست شناسی جانوری– سلولی و تکوینی دانشگاه اردکان

پرندگان دارای ۲۷ راسته وتقریبا ۷۸۰۰ گونه می باشند. آبچلیک، پرنده ای با پاهای بلند یا خیلی بلند، بال های دراز که معمولا نوک تیز و زاویه دار است و منقار دراز و باریک که ممکن است راست یا خمیده باشد. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه هیستومورفولوژیک کبد و کیسه صفرا در پرنده آبچلیک در مقایسه با اردک خانگی بود. پاشلک ها جز پرندگان آبزی از گروه آبچیلکان می باشند. همان طور که می دانیم اهمیت کبد و کیسه صفرا در بدن انسان ها، دام ها و پرندگان اعم از خانگی و وحشی طی سالیان دور بر کسی پوشیده نیست. برای انجام عملیات پژوهش، ۱۰ پرنده بالغ نر و ماده را به طور تصادفی و با مجوزی که از محیط زیست شهرستان ساری گرفته شد تهیه و مورد مطالعه مورفولوژی قرار گرفتند و از همه آن ها، نمونه بافتی گرفته شد و پس از آماده سازی، به روش معمولی و آزمایشگاهی با هماتوکسین و ائوزین (H&E) رنگ آمیزی صورت گرفته است. نتایج ماکروسکوپی به دست آمده از این پرنده ها بیانگر مطالب زیر می باشند. که میانگین عرض لوب راست کبد در پرنده های آبچلیک نمونه گیری شده بر حسب میلی متر برابر با ۰۵/۶ و طول آن نیز برابر با ۵۹/۱۵ میلی متر شده است. همچنین میانگین عرض و طول لوب چپ کبد این پرندگان به ترتیب برابر با ۸۱/۱۰ و ۳۴/۱۹ میلی متر بدست آمد همچنین میانگین عرض کیسه صفرا در پرنده های آبچلیک نمونه گیری شده بر حسب میلی متر برابر با ۲۱/۳ و طول آن نیز برابر با ۰۸/۵۲ میلی متر شده است. همچنین میانگین عرض لوب راست کبد در اردک های نمونه گیری شده بر حسب میلی متر برابر با ۹۶/۳۱ و طول آن نیز برابر ۰۴/۶۶ میلی متر شده است. همچنین میانگین عرض و طول لوب چپ کبد این اردک ها به ترتیب برابر با ۱۴/۴۱ و ۳۶/۸۸ میلی متر به دست آمد. در نهایت با مقایسه اندازه گیری های انجام شده می توان بیان داشت که میانگین طول و عرض هر دو لوب چپ و راست اردک نسبت به پرنده آبچلیک بیشتر است همچنین با توجه به ضریب معنی داری به دست آمده که کوچکتر از ۰۵/۰ است این تفاوت معنی دار می باشد.واژه های کلیدی:

مورفولوژیک، هیستومورفولوژیک، کیسه صفرا، ریخت شناسی، سلول های کوپفر، سینوزوئیدهای کبدی