محمد ملکوتیان - Environmental Health Engineering Research Center and Department of Environmental Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran.
بهنام باریک بین - Social determinants of health research center, Environmental Health Engineering Department, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran.
محمدرضا نبویان - Social determinants of health research center, Department of Environmental Health, School of Public Health, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran.

زمینه و هدف: در مطالعه حاضر، اثر غلظت های مختلف سولفات به عنوان یک آنیون مخرب بر کارایی لاگون بی هوازی بررسی شد. روش تحقیق: این مطالعه تجربی به مدت ۷ ماه بر روی پایلوت برکه تثبیت بی هوازی در محل تصفیه خانه فاضلاب شهر بیرجند انجام شد. پس از اطمینان حاصل کردن از تثبیت شرایط محیطی، سولفات با غلظت های ۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ میلی گرم در لیتر به پایلوت تزریق شد؛ سپس مشخصه های pH، ازت آلی، ازت آمونیاکی، BOD۵ (اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی)، COD (اکسیژن مورد نیاز شیمیایی) و نیترات اندازه گیری شدند. آزمایش ها مطابق با روش های مندرج در کتاب استاندارد متد (چاپ ۲۰۰۵) انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت سولفات از ۲۰۰ به ۳۰۰ میلی گرم در لیتر، تنها راندمان حذف پارامتر BOD۵ معادل ۱۰درصد کاهش یافت و بقیه پارامترها تغییر قابل ملاحظه ای نداشت؛ ولی با افزایش غلظت سولفات از ۲۰۰ به ۴۰۰ میلی گرم در لیتر، پارامترهای مختلف همچون BOD۵، COD، ازت آلی، کل ازت کجلدال، نیترات و سولفات به ترتیب به میزان: ۱۱، ۸، ۱۲، ۲۶، ۶ و ۱۰ درصد کاهش نشان داد. pH ابتدا قلیایی و سپس به خنثی متمایل گردید. نتیجه گیری: برکه های تثبیت بی هوازی در صورت راهبری مناسب، قابلیت متفاوتی در حذف ترکیب های آلی در غلظت های مختلف سولفات دارند؛ به طوری که در غلظت ۲۰۰ میلی گرم در لیتر سولفات عملکرد مناسب و در غلظت ۳۰۰ میلی گرم در لیتر سولفات، باکتری های احیاکننده سولفات غالب هستند و در نتیجه باعث تولید بو می گردند. همچنینن با افزایش غلظت سولفات به  ۴۰۰ میلی گرم در لیتر، ازت آمونیاکی افزایش ۵/۲ برابری (۱۵۰%) در پساب خروجی می یابد.

Sulfate, Biological process, Nitrogen ammonia, anaerobic lagoon, Birjand., سولفات, فرآیند بیولوژیکی, ازت آمونیاکی, برکه تثبیت بی هوازی, بیرجند