رضوان حیدری تبار - دانشجوی کارشناسی ارشد
حمید مقیمی - استادیاردانشگاه تهران
جواد حامدی - دانشیاردانشگاه تهران

فراورده های نفتی از پر مصرف ترین مواد شیمیایی در دنیای امروز هستند. روزانه مقادیر زیادی از نفت و فراورده های آن به محیط زیست وارد می شود. استفاده از میکروارگانیسم های تخریب کننده ی ترکیبات نفتی یکی از راهکار های اساسی برای حذف آلودگی های نفتی است. هدف از انجام این پژوهش استفاده از قارچ ها برای حذف زیستی مشتقات نفتی است که به این منظور غربالگری جدایه های قارچی توانمند از منطقه آلوده به نفت پالایشگاه شازند اراک صورت گرفت و در ادامه میزان حذف زیستی در جدایه ها بررسی و بهترین جدایه انتخاب و شناسایی شده است. در این تحقیق در ابتدا نمونه های خاک از مناطق آلوده به نفت از اطراف پالایشگاه شازند اراک جمع آوری شد. به منظور غنی سازی جدایه های قارچی از محیط پایه ی نمکی (Minimal Salt Medium) همراه با 1% نفت خام سبک سیری و µg/ml 50 کلرامفنیکل به مدت 21 روز در دور 180 و دمای 28 درجه سانتی گراد استفاده شد. جداسازی و خالص سازی جدایه ها در محیط PDA انجام شد. در ادامه جدایه های حاصل برای ارزیابی توانایی رشد و تخریب نفت خام با استفاده از روش سنجش کل محتوای هیدروکربنی (TPH) باقیمانده در محیط پایه نمکی MSM با کمک استخراج با تولوئن و بررسی جذب در 420 نانومتر مورد سنجش قرار گرفت. در نهایت برترین جدایه با استفاده از روش های مورفولوژیکی و مولکولی شناسایی گردید. دراین مطالعه بیست گونه قارچی مختلف از منطقه آلوده به نفت پالایشگاه شازند اراک جداسازی و در محیط PDA خالص سازی شد که در این میان جدایه RH08 با 60% حذف نفت خام در طی مدت 20 روز دارای بیش ترین توانایی حذف در محیط حداقل حاوی 1% نفت خام به عنوان تنها منبع کربن و نیتروژن بود. شناسایی مورفولوژیک این سویه نشان دادکه RH08 متعلق به جنس Fusarium است. PCR و تعیین ترادف ژن 18sRNA این سویه نشان داد که این سویه به میزان 99% شباهت به Fusarium solani دارد. این سویه با کد Fusarium sp. UTMC 1841 درکلکسیون میکروارگانیسم های دانشگاه تهران نگهداری می شود. تحقیقات بیشتر بروی بهینه سازی و مکانیسم حذف در دست انجام است. علی رغم توانمندی بالای قارچ ها در حذف زیستی آلاینده ها ازجمله آلاینده های نفتی مطالعات کمی در این زمینه صورت گرفته است. در این پژوهش از قارچ F. solani برای حذف نفت خام استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان `می دهدکه این جدایه توانمندی بالایی در حذف زیستی نفت خام دارد.

حذف زیستی؛ Fusarium solani؛ نفت خام؛ پالایشگاه شازند اراک