سیدحجت هاشمی - استادیار گروه آموزشی مکانیک دانشگاه بیرجند
داریوش محمدیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد متالورژی دانشکده فنی دانشگاه تهران
محمدرضا جلالی - کارشناس و مدیر واحد مهندسی شرکت لوله و تجهیزات سدید
سعید بهمنش - کارشناس مهندسی مکانیک – دانشگاه بیرجند

لوله های پرفشار فولادی معمول ترین و اقتصادی ترین وسایل انتقال انرژی از سایت تولید به بازار مصرف می باشند . این سازه ها در واقع نوعی مخزن فشار بالا محسوب می شوند که تا 80 درصد تنش تسلیم خود بارگذاری می گردند . در این فشارکاری مقاومت خط لوله در برابر رشد ترک نرم از اهمیت زیادی برخوردار است . در چند دهه گذشته در اروپا و آمریکا مدل های شکست نرم لوله بر اساس معیار انرژی شکست شارپی تدوین گردیده است . به دلیل اهمیت معیار شکست شارپی، در تحقیق حاضر ابتدا مقادیر انرژی شکست شارپی در یک لوله انتقال گاز ( پر فشار ) از نوع درز جوش مارپیچ با گرید ) API X70 ساخت شرکت لوله و تجهیزات سدید ) در سه ناحیه متفاوت به لحاظ ریز ساختار شامل فلز پایه (BM: Base Metal)فلزجوش (WM: Weld Metal) ، و ناحیه متأثر ازحرارت (HAZ: Heat Affected Zone) بدست آمده و سپس سطح مقطع شکست در هر ناحیه با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد بررسی قرارمی گیرد . در نهایت نواحی شکست مسطح ( مود اول ) در مرکز نمونه ها و شکست برشی ( مود سوم ) در لبه های دو نمونه تست کشش و تست ضربه شارپی با هم مقایسه می گردند . سپس نتایج بدست آمده به تفصیل بحث و بررسی می گردند

فولاد پراستحکام، لوله درز جوش مارپیچ، انرژی شارپی، شکست نرم