سلیمان ایرانزاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز گروه تبریز ، ایران
مرتضی خداخواه املشی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آذربایچان شرقی گروه تبریز ، ایران

در دهه های اخیر مشکلات جدی زیست محیطی مانند : نازک شدن لایه ازن ، تسریع نابودی جنگل ها و مراتع ، آلودگی های آب و هوا ، گرم شدن کره زمین ، انقراض گونه های جانوری و .... کیفیت زندگی بشر را به شدت تحت تأثیر قرار داده است و نقش سازمان های تولیدی - صنعتی در بروز این مشکلات غیرقابل انکار است. فشار مقررات دولتی برای اخذ استانداردهای زیست محیطی از یک سو و رشد فزاینده تقاضای مشتریان برای عرضه محصولات پاک از سوی دیگر ، توجه مدیرات و مسئولات ارشد سازمان ها را به مفاهیم تولید پاک جلب کرده است . اتخاذ استراترژی هایی در جهت بهبود عملکرد زیست محیطی ، مزایا و منافع زیادی را مانند صرفه جویی در منابع انرژی ، کاهش آلاینده ها ، کاهش یا حذف ضایعات ، ایجاد ارزش برای مشتریان و نهایتاً ارتقاء بهره وری را برای شرکت ها و سازمان ها به همراه خواهد داشت که اشاره خواهد شد . این مقاله با بیان اهمیت و ضرورت تولید پاک برای سازمان ها و مراکز صنعتی در ایران آغاز می شود و در ادامه با برشمردن مزایا و منافع حاصل از تولید پاک به بیان شاخص های تأثیرگذار بر رتبه بندی بخش ها و زیرگروه های صنعتی در جهت پذیرش رویکردهای تولید پاک و اولویت بندی این بخش ها می پردازد. در این مقاله کلیه سازمان های صنعتی در قالب هشت گروه اصلی صنعتی دسته بندی شده اند که در قبال هرکدام از این شاخص ها ارزیابی می شوند. در انتها به دلیل بالا بردن دقت در نتایج تحقیق ، سه روش متفاوت MCDM2 در اولویت بندی به کار گرفته می شود و برآیند آن ها به عنوان نتیجه نهایی ارائه می گردد.

تولید پاک ، توسعه پایدار ، محیط زیبست ، MCDM