الهام نورزاده روشن - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
رضا قربانی نصر آبادی - استادیار گروه علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجتبی بارانی مطلق - استادیار گروه علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
احد یامچی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

فسفر یکی از مهمترین عناصر محدود کننده رشد گیاهان است، مهمترین نقش این عنصر در گیاهان در فرایند تولید و انتقال انرژی است. فسفر در خاک به دو شکل معدنی و آلی وجود دارد. در خاک های آهکی ایران وجودpH بالا، درصد زیاد کربنات کلسیم، کمی مواد آلی و خشکی خاک باعث شده اند که مقدار قابل جذب فسفر کمتر از مقدار لازم برای تامین رشد بهینه اکثر محصولات کشاورزی باشد. استفاده از میکروارگانیسم های خاکزی که توانایی انحلال فسفات های آلی و معدنی را دارند یکی از راه های موثر برای افزایش قابلیت جذب فسفر در خاک های قلیایی است. میکروارگانیسم های حل کننده فسفات که طیف وسیعی از میکروفلور خاک را شامل می شوند با تولید اسیدهای معدنی و آلی و تولید آنزیم های فیتاز و فسفاتاز باعث انحلال فسفات های آلی و معدنی می شوند. در این پژوهش به منظور جداسازی باکتری های توانمند در تجزیه فیتات، از محیط NBRIP استفاده شد که در آن فیتات سدیم جایگزین تری کلسیم فسفات به عنوان تنها منبع فسفر موجود در محیط گردید. تعدادی نمونه از کمپوست های مختلف جمع آوری نموده و توان انحلال فینات به صورت نیمه کمی در محیط جامد و فعالیت فیتاز در محیط مایع اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تعداد 28 جدایه توانایی تولید آنزیم فیتاز را دارا بوده و جدایه های 38، 32، و 34 به ترتیب بیشترین میزان فعالیت از خود نشان دادند و از نظر قطر هاله به کلنی جدایه ها به سه گروه تقسیم بندی شدند که 20 جدایه 2SI قرارگرفت.

فسفات های آلی، فینات، آنزیم فیتاز، قطر هاله به کلنی، کمپوست، فعالیت