هادی غفوریان - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد
سیدحسین ثنائی نژاد - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد
کامران داوری - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد

خشکسالی یکی از پدیده های آب و هوایی است که در همه شرایط اقلیمی و در همه مناطق کره زمین به وقوع می پیوندد. عواقب ناشی از این پدیده در بخشهای مختلف بویژه بخش کشاورزی که عمده ترین مصرف کننده آب بشمار میرود خسارات زیادی وارد مینماید. پایش خشکسالی و پی بردن به الگوی بارندگی فصول خشک در زمان و مکان برای مواجه شدن با شرایط خشکسالی امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. با توجه به قرار گرفتن استان خراسان رضوی در ناحیه آب و هوایی خشک و نیمه خشک ایران و وقوع خشکسالی های مکرر در سالهای اخیر، اهمیت پرداختن به مقوله خشکسالی در این منطقه بیش از پیش آشکار میشود. از طرفی داده های بارندگی که نقشی کلیدی در پایش خشکسالیایفا میکنند متأسفانه پراکندگی نامناسب و کوتاهی دوره آماری بسیاری از ایستگاه های سنجش آن، مطالعات منابع آبی و اقلیمی را با مشکل مواجه نموده است، از این رو لازم است منابع داده اقلیمی جایگزین، که بتوانند این نقیصه ها را مرتفع سازند، ارزیابی نموده و مورد استفاده قرار گیرند. بر همین اساس از داده های ماهانه ماهواره TRMM در این پژوهش برای پایش خشکسالی در استان خراسان رضوی استفاده گردید. محاسبات پایش خشکسالی به کمک شاخص SPI و برای مقیاس های زمانی 1، 3، 6 و 12 ماهه انجام پذیرفت. بر اساس نتایج بدست آمده داده ماهانه ماهواره TRMM پتانسیل پایش خشکسالی در استان خراسان رضوی را دارد.

پایش خشکسالی، SPI, TRMM، استان خراسان رضوی