طاهره باقرنژاد - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی
سید علی اصغر هاشمی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان
سادات فیض نیا - عضو هیات علمی گروه احیا مناطق خشک و بیابانی دانشگاه تهران

یکی از منابع مهم محدود کننده در برنامهریزی توسعهای آمایش مناطق خشک و نیمه خشک، گنبدهای نمکی میباشند. در اینمطالعه اثر گنبد نمکی بیابانک در غرب شهرستان سمنان برروی منابع آب و خاک منطقه بررسی شد بدین منظور خصوصیاتآبهای بالادست و پاییندست این گنبدهای نمکی مورد آزمایش دقیق قرار گرفت و ترسیم نمودار خوشهای آنیونها و کاتیونهایموجود در آبهای زیرزمینی منطقه نشاندهنده تغییرات بسیار زیاد آبهای زیرزمینی پایین دست گنبد نمکی نسبت به منابع آب-هایزیرزمینی بالادست گنبدنمکی بود. تجزیه مولفههای اصلی ) PCA ( مشخص کرد 36.31 درصد تغییرات منابع آبزیرزمینیناشی از متغیرهای EC,Cl و SAR میباشدهمچنین آنالیز نمونهبرداری از 63 چاه موجود در منطقه و نمونههای آبسطحیمشخص کردند در چاه های نمونهبرداری شده 51.55 درصد تغییرات و در آبسطحی 13.17 درصد تغییرات ناشی ازمتغیرهای Cl,Na و TDS می باشند که این عناصر و پارامترها، ناشی ازعناصر اصلی موجود در گنبد نمکی است. بررسینمونههای خاک های سطحی و عمقی نیز شوری بسیار بالای خاک سطحی و عمقی اول و دوم را نسبت به اعماق پایینتر خاکنشان می دهد در نتیجه گنبدنمکی بیابانک تاثیر فراوانی در منابع آب و خاک منطقه داشته که در برنامه های آمایش سرزمین بایدبه صورت ویژه به آن پرداخته شود

گنبدنمکی بیابانک، آمایش سرزمین، آب سطحی، آب زیرزمینی