محمد ضابط - دانشگاه بیرجند، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، استادیار

به منظور مطالعه سیتوژنتیکی شش ژنوتیپ از دو گونه بومادرانAchillea santolina و Achillea millefoliumسلول های میتوزی مریستم انتهایی ریشه در مرحله متافاز مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از لحاظ کلیه صفات تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1% وجود دارد. با مقایسه میانگین ها معلوم شد که از نظر طول بازوی کوتاهS طول بازوی بلندL و طول کل کروموزومT استهبان دارای بیشترین مقدار و الیگودرز دارای کمترین مقدار می باشد. در تجزیه به عامل ها دو عامل اول ودوم در مجموع بیش از90/92درصد از کل تغییرات دادهها را توجیه کردند. عامل اول با توجیه46/65 درصد از تغییرات شامل ضرایب عاملی مثبت و معنی دار برای نسبت بازوی بلند به کوتاهL/Sو تفاوت بازوی بلند و کوتاهL-S و ضرایب عاملی منفی و معنی داربرای صفات شاخص هازیوارا%F)و نسبت بازوی کوتاه به بلندS/L بود؛ لذا عامل نسبت بازوهای کروموزومی و شاخص هازیوارا نامگذاری شد. عامل دوم با توجیه44/27درصد ازتغییرات، دارای ضرایب عاملی مثبت و معنی دار برای صفات طول بازوی کوتاهS طول بازوی بلندLطول کل کروموزومTطول نسبی کروموزومRL)%بود؛ لذا عامل اندازه کروموزوم یا اندازه ژنوم نامیده شد. تجزیه ای خوشه ای ژنوتیپ ها را در دو خوشه گروه بندی نمود. در خوشه اول ژنوتیپ های اردبیل، مشکین شهر و الیگودرز و در خوشه دوم ژنوتیپ های اراک، ایلام و استهبان قرار گرفت

سیتوژنتیک، کاریوتیپ، عامل ها، کلاستر