زهرا گوهری - کارشناس ارشد منابع طبیعی شرکت مهندسین مشاور مجدآب شرق
سید محمد تاج بخش - استادیار دانشگاه بیرجند
حسین مسافری - کارشناس ارشد منابع طبیعی شرکت مهندسین مشاور مجدآب شرق

مطالعات انجام شده در زمینه بلایای طبیعی نشان داده که سیلاب چه از نظر فراوانی و چه از نظر میزان خسارات وارده بیشترین سهم را در میان آنها بر عهده دارد. یکی از اقدامات کاهش خطرات سیلاب، مدیریت حوزه آبخیر می باشد که ماهیت سازه ای و غیرسازه ای دارد و در آن تغییر نحوه تبدیل بارش به رواناب و کاهش میران سیلاب و رسوب ورودی به رودخانه در برنامه ریری بلندمدت برای کنترل سیلاب مطرح می باشد. مناطق مورد بررسی، شامل 13 حوزه آبخیر در سطح استان خراسان رضوی بوده که مطالعات، اجرا و ارزیابی آنها در فواصل سال های 1388-1371 به انجام رسیده است. نتایج نشان می دهد که کاهش دبی پیک سیلاب پس از اجرای عملیات آبخیرداری بین حداقل 4 تا حداکثر 37 درصد بوده و همچنین میران کاهش رواناب، پس از اجرای پروژه های آبخیرداری، بین 5 تا 60 درصد می باشد. میران ذخیره نزولات و نفوذ رواناب ها در حوزه های مورد بررسی از حداقل 74778 متر مکعب تاحداکثر 2927110 متر مکعت در طول مدت بهره برداری برآورد گردیده است.

عملیات آبخیزداری، دبی پیک سیلاب، رواناب