ناهید بیرامی - دانش آموخته کارشناسی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
محمد قهرمان زاده - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
باب اله حیاتی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز

هدف از مطالعه حاضر بررسی اقتصادی اثرات تأثیر اقلیم و عملکرد گندم دیم یر شهرستان های میانه، مراغه، اهر، تبریز و سراب در استان آذربایجان شرقی می باشد. داده های مورد نیاز به صورت سری زمانی برای دوره زمانی 91 - 1364 برای 5 شهرستان نام برده استان آذربایجان شرقی جمع آوری گردید.توابع واکنش اقلیمی در قالب فرم های تابعی انعطاف پذیر ترانسلوگ و درجه دوم انعطاف ناپذیر ( خطی، کاب - داگلاس و ترانسندنتال) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج برآورد توابع عملکرد گندم دیم برای شهرستان اهر به شکل کاب - داگلاس برآورد گردیدند.نتایج بررسی کشش های این توابع نشان داد که در این شهرستان گندم دیم نسبت به میانگین دمای دوره رشد بالاترین واکنش نشان داد. جهت برآورد تابع عملکرد گندم دیم در شهرستان مراغه برای این محصول از شکل خطی بهره گرفته شد.نتایج برآورد کشش های این تابع نشان داد که در شهرستان گندم دیم نسبت به میانگین رطوبت دوره رشد واکنش پذیر تر و حساس تر می باشد. در شهرستان میانه نیست به منظور برآورد تابع عملکرد گندم دیم این شهرستان شکل خطی برآورد گردید. نتایج بررسی کشش های تابع نشان داد که گندم دیم شهرستان نسبت به میانگین دمای دوره رشد حساس می باشند. در سراب و تبریز نتایج برآورد توابع عملکرد گندم دیم برای هر دو شکل خطی براورد گردید.نتایج نشان داد که در شهرستان تبریز گندم دیم نسبت میانگین رطوبت دوره رشد واکنش پذیر می باشد و در سراب نسبت به میانگین رطوبت دوره رشد واکنش پذیر تر و حساس تر می باشند.براساس نتایج حاصله می توان گفت که اقلیم و تغییرات آن به شدت عملکرد محصولات را تحت تأثیر خود قرار می دهد. در مقایسه شهرستان های منتخب استان با همدیگر برای این محصول می توان به این نتیجه رسید که چندان نسبت به بارندگی تجمعی، میانگین رطوبت و میانگین سرعت باد حساس می باشد.

استان آذربایجان شرقی، تغییر اقلیم، تابع واکنش اقلیمی، گندم دیم،