افسانه نعیمی فر - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
مجید کوپاهی - استاد گروه اقتصاد کشااورزی دانشگاه تهران

در تئوری های اقتصاد کلان طبق تحلیل کینزیها، تغییرات دستمزدهای حقیقی بر خلاف سیکل های تجارت است و با افزایش اشتغال ، دستمزدهای حقیقی کاهش می یابد. در دهه 1970، پول گرایان مطرح کردند که شوک های پولی فقط در کوتاه مدت بر دستمزدهای حقیقی و اشتغال تاثیر گذار هستند و اثرات بلند مدت آنها نامحسوس است. اما در دهه اخیر با توجه خاص به شوک های حقیقی طرف عرضه به جای شوکهای پولی ، نظریه سیکل تجاری حقیقی مطرح شد که معتقد به نوسانات موافق سیکلی دستمزدهای حقیقی و تاثیر مسلط شوک های طرف عرضه بودند. در این تحقیق، ضمن بررسی فرضیه نوسانات موافق سیکلی دستمزدهای حقیقی و تاثیر مسلط شوک های طرف عرضه بودند. در این تحقیق ضمن بررسی فرضیه نوسانات موافق سیکلی دستمزدهای حقیقی کشاورزی در طی دوره (82-1350) ، نقش منبع اختلالات در رفتار نوسانی دستمزد حقیقی مورد بررسی قرار می گیرد. برآورد تک معادلات اقتصاد سنجی و استفاده از الگوی کیدلند و پرسکات در محاسبه ضرایب همبستگی ، تایید کننده تسلط شوک های حقیقی طرف عرضه در توضیح رفتار سیکلی دستمزدهای حقیقی در دوره (82-1350) می باشند. با استفاده از دو ابزار قوی مدل VAR (تابع عکس العمل آنی و جدول تجزیه واریانس)، دو شوک بهره وری و درآمدهای نفتی (در طرف عرضه) رفتار موافق سیکلی و سیاست های پولی و مالی به عنوان شوک های تقاضا، رفتار مخالف سیکلی دستمزدهای حقیقی است. در کوتاه مدت شوک های عرضه باعث افزایش دستمزد حقیقی و اشتغال شده ولی در بلند مدت باعث کاهش متغیر های مذکور می شوند. علت روند فوق در کوتاه مدت ، افزایش تولید نهایی نیروی کار (شوک بهره وری) و بهبود وضع درآمد ارزی کشور (شوک نفتی) و در بلند مدت ، جانشینی سرمایه به جای نیروی کار، جایگزینی تعداد کمتر نیروی کار ماهر به جای تعداد بیشتر نیروی کار غیر ماهر، بیسوادی تعداد زیادی از کارگران کشاورزی (شوک بهره وری) و گران شدن نهاده های وارداتی تولید (شوک نفتی) است.