شکوفه رئیسی زید آباد - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم دام، دانشگاه جیرفت
روح اله میر محمودی - استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه جیرفت
مژگان طاهری - استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه جیرفت
امید علی اسماعیلی پور - استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه جیرفت

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کوآنزیمQ10 و ویتامین C بر عملکرد و برخی فراسنجه‏های ‏خونی جوجه‏های ‏گوشتی تحت تنش گرمایی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی به روش فاکتوریل 2×3 روی 240 قطعه جوجه نر یک‏‏‏روزه سویه راس 308 با شش تیمار شامل سه سطح کوآنزیمQ10 صفر، 20 و 40 میلی‏گرم بر کیلوگرم جیره و دو سطح ویتامین C صفر و 250 میلی‏گرم بر کیلوگرم جیره) و چهار تکرار (هر کدام شامل 10 پرنده)، انجام شد. در 25 روزگی با شروع تنش‏ گرمایی، پرنده‏ها به مدت هشت ساعت در روز از ساعت نه صبح تا پنج بعد از ظهر در معرض دمای 2 ± 35 درجه سانتی‏گراد قرار گرفتند. در پایان آزمایش (42 روزگی)، یک جوجه از هر پن به طور تصادفی انتخاب و پس از وزن‏کشی و خون‏گیری کشتار شدند. نتایج نشان داد که مصرف سطوح 20 و 40 میلی گرم بر کیلوگرم کوآنزیمQ10 منجر به افزایش مصرف خوراک، افزایش وزن روزانه و کاهش ضریب تبدیل غذایی در مقایسه با گروه شاهد شد P<0/05 . همچنین سطح 40 میلی گرم بر کیلوگرم کوآنزیمQ10 باعث افزایش معنی داری در وزن نسبی کبد و طحال به ترتیب 58/5 و 1/11 درصد نسبت به گروه شاهد گردید P<0/05 استفاده از سطوح کوآنزیمQ10 منجر به کاهش معنی‏دار گلوکز، تری‏گلیسرید و کلسترول خون نسبت به گروه شاهد شد P<0/05 مصرف سطوح کوآنزیمQ10 منجر به افزایش معنی‏دار گلبول‏های سفید و کاهش معنی دار نسبت هتروفیل به لنفوسیت گردید. علاوه بر این سطوح این کوآنزیم باعث کاهش معنی‏دار هورمون کورتیزول و افزایش معنی دار T4 خون نسبت به تیمار شاهد گردید P<0/05 بنابراین سطوح مختلف کوآنزیم Q10 و ویتامین C در این آزمایش منجر به بهبود عملکرد، افزایش وزن نسبی کبد، طحال و بورس، افزایش غلظت گلبولهای سفید و کاهش غلظت گلوکز، تری گلیسرید، کلسترول، هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت خون و کورتیزول خون شده و توانست تا حدودی اثرات منفی تنش گرمایی بر عملکرد پرنده را کاهش دهد و سبب تقویت پاسخ ایمنی پرنده گردد. در این آزمایش سطح 20 میلی گرم کوآنزیمQ10 موثرتر از سطح 40 میلی گرم بر کیلو گرم کوآنزیمQ10 می‏باشد.

کوآنزیمQ10، ویتامین C، فراسنجه‏های‏خونی، عملکرد، تنش‏ گرمایی، جوجه‏گوشتی