سروش امیری - عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه علوم انتظامی تهران
افسانه خسروی - دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

در پی دگرگونی های نظام بین الملل و پررنگ شدن نقش بازیگران غیردولتی و افکار عمومی شکل های جدیدی از دیپلماسی در کنار دیپلماسی سنتی به کار گرفته شده است. رسالت بنیادین دیپلماسی، مدیریت بر روابط میان کشورها و نیز روابط بین کشورها و سایر بازیگران بین الملل بوده است. در این راستا دیپلماسی وسیله ای است که بواسطه آن کشورها از خلال نمایندگان رسمی و غیررسمی همچنین سایر بازیگران به مدیریت هماهنگی و صیانت منافع ویژه و یا به طور کلی همه منافع خود می پردازند. در این مقاله به طور کلی ویژگی های دیپلماسی سنتی و دیپلماسی نوین را مورد توجه قرار می دهیم و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی به این سوال اصلی پاسخ دیهم که جایگاه دیپلماسی عمومی در حقوق دیپلماتیک چگونه قابل تبیین و ارزیابی است. بر این مبنا فرض مقاله چنین است که، اساساً دیپلماسی سنتی در حقوق دیپلماتیک نقش فعالی برای مردم قائل نیست، اما دیپلماسی عمومی پاسخی به نیازها و مقتضیات جهان جدید است که در آن مردم و کنشگران جدید جهانی نقش عمده ای در ساخت هنجارها و قواعد بین المللی و مدیریت امور جهان برعهده دارند. در این راستا به کالبد شکافی مفهوم دیپلماسی عمومی پرداخته و عناصر و سازوکارهای ناهمگن این شکل از دیپلماسی بررسی می گردد. بنابراین می توان گفت دیپلماسی عمومی یا مردمی، سازوکاری است که در دوره های اخیر از نظریه به تاریخ وارد شده و در بسیاری از کشورهای جهان عملیاتی گردیده و بخشی از تاریخ سیاسی و دیپلماسی کشورها را تشکیل داده است؛ زیرا دیپلماسی رسمی هرچند که کارآیی بسیاری در بیان قدرت و ایجاد تفاهم در میان دولت ها ایفا می کند ولی همراهی افکار عمومی و ملت ها را به دنبال ندارد.

دیپلماسی عمومی، دیپلماسی سنتی، سیاست خارجی، افکار عمومی، رسانه