قاسم غلامیان خیر ابادی - دانشجوی دکترای حرفه ای دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد
زهره سعادت فر - دانشیار گروه علوم پایه دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد

آبشش ارگان مهم تنظیم اسمزی در ماهیان می باشد که به بسیاری از عوامل از جمله استرس، آلودگی و تغییرات املاح حساس می باشد. سلول کلرید یکی از سلول های تشکیل دهنده اپی تلیوم آبشش است که به تنظیم محیط اسمزی بدن کمک فراوانی نموده و از سلول های حساس این ارگان می باشد. گاو ماهی از ماهیان دریاچه خزر و رودخانه های منتهی به آن می باشد که اهمیت اقتصادی آن در زنجیره غذایی مورد استفاده ماهیان دیگر می باشد. در آبشش گاو ماهی سلول بزرگ و دارای اشکال بیضی تا طویل، دارای هسته کروی اوکروماتین و غیر مرکزی بود در مطالعه با میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)، سلول کلرید بزرگ با اشکال متفاوت بیضی تا طویل و از نظر تراکم الکترونی سیتوپلاسم به دو صورت کم رنگ و پررنگ قابل مشاهده بودند. سطح رأسی این سلول وسیع، صاف، حاوی میکروویلی و با محیط خارج تماس داشت. شبکه آندوپلاسمیک صاف به صورت شبکه توبولار مشخص بود و بین این لوله ها و غشای پلاسمایی ارتباط نزدیک وجود داشت، همچنین ارتباط خیلی نزدیکی بین این شبکه و میتوکندری ها وجود داشت. سیتم توبولار درسلول های تیره تر وسعت کمتری نسبت به سلول های روشن تر دارد. شبکه آندوپلاسمیک خشن به گستردگی شبکه آندوپلاسمی صاف نبود و توزیع یکنواختی در سیتوپلاسم نداشت. دانه های ریبونوکلئوپروتئین نیز توزیع اتفاقی داشتند. هسته سلول مدور یا بیضی شکل و در قاعده سلول قرار داشت.

سلول کلرید، آبشش، گاو ماهی