رحیم سرور - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
صادق صیدبیگی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

مساجد مهم ترین و غیر قابل رقابت ترین عنصر مذهبی شهرهای اسلامی و کانون عبادی، اجتماعی و فرهنگی است. از قرون اولیه ی اسلامی بنای مسجد نقش ویژه ای در شکل گیری و توسعه شهرهای اسلامی در تمام قلمرو اسلام داشت است. به طوری که علاوه بر جنبه کارکردی، در سازماندهی فضاهای شهری این نقش بسیار برجسته بوده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش مسجد در شهر ایلام می باشد. که به شیوه کتابخانه ای و اسنادی صورت گرفت است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که متاسفانه در چند دهه اخیر به واسطه ی مداخلات غیر اصولی، سلایق شخصی و متناقض با فرهنگ اسلامی در ساخت مسجد، شاهد احداث فضاهایی هستیم که اگر چه نام مسجد را یدک می کشند، اما کالبد آن هیچ نشانه ای از محتوای غنی مسجد ندارند. و متاسفانه تا حد زیادی نقش محوری مساجد نادیده گرفته شده است. و با در نظر گرفتن راهکارهایی می توان تمهیداتی در جانمایی و احداث مساجد توفیقاتی را در جهت بازیابی و احیای نقش مساجد در شهر بدست آورد.

نقش، مسجد، شهر اسلامی، ایلام