عوض عزیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش شیمی،دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران
معصومه قلخانی - استادیار، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران
مریم صباغان - استادیار، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

مهمترین چیزی که دانش آموزان با خود به کلاس درس میآورند، تصورتشان است. این تصورات و باورهایشان را از طریق تجربیاتی که در زندگی روزمره کسب میکنند،بسط میدهند.این تجربیات معمولا ساختارهای مفهومی نادرستی را در ذهندانشآموزان شکل میدهند. کج فهمی یکی از مهمترین عواملی است که مانع یادگیری معنیدار در فراگیران میشود. یکی از وظایف مهم معلمان این است که کج فهمیهای دانشآموزان را تشخیص داده و در طراحی و روش تدریس خود بکار گیرند. دراین فرایند نقشه های مفهومی یکی از راهبردهای مهم یاددهی -یادگیری است که یادگیری معنادار را ارتقاء می دهد و یکی ازکاربردهای مهم آن شناسایی نواقص یادگیری و کج فهمی های فراگیران است. اگر نقشه های مفهومی با سطوح سه گانه تفکر (ماکرو- میکرو و نمادی) ادغام شود قدرت یادگیری را افزایش می دهد. متخصصان آموزش علم شیمی بر این باورند که دانش-آموزان برای رسیدن به درک صحیح و پایدار مفاهیم شیمی، باید بتوانند در سه سطح مختلف تفکر (ماکروسکوپی، میکروسکوپی و نمادی) به آموزش شیمی بپردازند. تحقیقات انجام شده نشان میدهند که در اغلب موارد آموزش واکنشهایاکسایش- کاهش در سطح ماکروسکوپی و نمادی صورت میگیرد در نتیجه اکثر دانشآموزان در سطح میکروسکوپی و درکصحیح مفاهیم واکنشهای اکسایش- کاهش مشکل دارند و همین موضوع میتواند منجر به کجفهمی گردد. در این مقاله اهمیت نقشه های مفهومی در یادگیری فراگیران و شناسایی کج فهمی های آنان در مبحث واکنش های اکسایش – کاهش و تاثیر سطوح تفکر سه گانه در یادگیری واکنش های اکسایش – کاهش بررسی خواهد شد.

نقشه مفهومی، یادگیری، آموزش شیمی، کجفهمی