فاطمه نظری ویند - دانشگاه تبریز / دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی
شهامت هدایت - دانشگاه آزاد واحد پارس آباد / دانشجوی دکتری زراعت، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل
احد حسن زاده - دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران/ کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، سرپرست معاونت فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل،

مراتع یکی از مهم ترین و با ارزش ترین منابع ملی محسوب میشوند. متاسفانه به دلایل متعدد در چند دهه اخیر به طور فزاینده ایمراتع در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته است. این تخریب دربسیاری از موارد، بیش از آنکه معلول عوامل طبیعی باشد، متاسفانهمعلول عملکرد غیرمعقول و غیرعلمی انسان بوده است. به همیندلیل استفاده صحیح و توام با عملیات اصلاح و احیای آن ها میتواند نقش مهمی در حفظ پایدار منابع آب و خاک داشته باشد. هدفاز این تحقیق بررسی روش های ترویجی موثر بر مهارت و دانش فنیبهره برداران درباره استفاده صحیح و اصولی، حفاظت و احیاء مراتعاستان اردبیل می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی بوده وبرمبنای راهبرد پیمایشی در بین 30 نفر از کارشناسان مرتع استاناردبیل به وسیله ابزار پرسشنامه اجرا گردید. سپس با استفاده ازفرآیند تحلیل سلسله مراتبی رتبه بندی روش های ترویجی صورتگرفت. تکنیک های ترویجی در نظر گرفته شده در این تحقیق بهمنظور افزایش مهارت و دانش فنی بهره برداران پیرامون روشهایمناسب جهت اصلاح و احیاء، حفاظت و هم چنین استفاده اصولی ازمراتع شامل 7 روش: استفاده از نشریات، کتاب ها و مجلات، بازدید ازطرح های موفق، تماس با مروجان منابع طبیعی و متخصصانموضوعی، شرکت در سخنرانی ها آموزشی ترویجی، آموزش هایعملی، استفاده از برنامه های آموزشی ترویجی رسانه ها)رادیو و -تلویزیون( و شرکت در کلاسهای آموزشی ترویجی می باشد. بر -اساس نتایج بدست آمده روش های آموزش عملی و سپس شرکت درکلاسهای آموزشی- ترویجی بترتیب از بیشترین اهمیت به منظور افزایش دانش فنی و مهارت بهره برداران برخوردار بوده است. توجهبه روشها و تکنیک های ترویجی موثر می تواند باعث ارتقاء و بهبود واصلاح مهارت و دانش فنی مرتعداران در زمینه استفاده صحیح واصولی، حفاظت و اصلاح و احیاء مراتع و در نتیجه مدیریت پایدارمنابع طبیعی گردد.

مراتع، مهارت و دانش فنی بهره برداران، تکنیک های ترویجی، تحلیل سلسله مراتبی