الناز زینلی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
علی اصغر بسالت پور - استادیار گروه علوم خاک، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
حسین شیرانی - استاد گروه علوم خاک، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

یکی از مهمترین علت های نابودی تمدن های اولیه، کاهش یا از بین رفتن توان تولیدی و محصول دهی خاک در اثرپدیده فرسایش بوده است. حدود آتربرگ از ویژگی های مکانیکی خاک می باشند که با استحکام و مقاومت خاک در مقابلفرسایش ارتباط داشته و از ویژگی های مهم و اساسی خاک های ریزدانه (رس و سیلت) محسوب می شوند. بنابراین حدودآتربرگ و ضریب فعالیت خاک دو عامل مهم در وقوع انواع فرسایش محسوب می شوند. این پژوهش به بررسی ارتباط میزانسیلت خاک با حدود آتربرگ و ضریب فعالیت در یک شیب تپه با وقوع فرسایش سیلان گل با کاربری مرتع پرداخته است.نتایج نشان داد که همبستگی میان حدود آتربرگ با میزان سیلت خاک در هر قسمت از شیب تپه متفاوت است. در بالاشیب تپه حد خمیری همبستگی بالایی با حد روانی (r=0/94) داشته، همچنین سیلت همبستگی مستقیمی را با حدخمیری (r=0/87) و حد روانی (r=0/90) نشان داد. میزان سیلت در قسمت میانه و پایین دست شیب ارتباط معنی داری رابا ویژگی های حدود آتربرگ نشان نداد. فرسایش سیلان گل با ویژگی های مکانیکی خاک ارتباط مستقیم دارد، بنابرایناحتمال وقوع این فرسایش در منطقه بالا بوده و به دلیل بالا بودن مواد ریزدانه و درصد رطوبت اشباع، در این کاربریمساعدترین شرایط را برای وقوع این نوع از فرسایش دارد.

حد روانی، شاخص خمیری، فرسایش توده ای، مرتع