سارا رحمن پور - کارشناسی ارشد زمین شناسی نفت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
کورس یزدجردی - گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
مهدی رحمانیان - دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

حفر چاه بعنوان عاملی جهت دسترسی به مخزن نفتی و تولید نفت می باشد. با توجه به آنکه چاه معمولا با شیب و آزیموت های متفاوت بوده و از میان لایه های با خواص متفاوت می گذرد، لذا فرایند حفاری پرمخاطره می باشد. از دست دادن چاه بواسطه ایجاد ناپایداری نیز منجر به هزینه های هنگفت و توقف در عملیات تولید می گردد. لذا تحلیل و پیش بینی پایداری چاه از اهمیت ویژه برخوردار است از جمله پارامترهای موثر در ناپایدرای چاه می توان به مسیر حفر چاه، جهت و بزرگی تنش های برجا، خصوصیات مکانیک سنگی، فشار منفذی و فشار گل اشاره نمود. در این مقاله تحلیل پایداری چاه در یکی از مخازن نفتی در بخش سازند آسماری با استفاده از نرم افزار FLAC مورد بررسی قرار گرفته و پایداری آن در دو حالت قایم و افقی مقایسه می گردد. سازند آسماری در چاه مورد بررسی شامل چهار لایه کربنات، کربنات مارل، ماسه سنگ و شیل است که برای تحلیل دو بعدی در لایه کربنات دو مقطع و در بقیه لایه ها هر کدام یک مقطع در نظر گرفته شد و برای هر مقطع نمودارهای جابجایی، تنش اصلی حداکثر ضریب ایمنی و وضعیت ناحیه پلاستیک اطراف چاه بدست آمد. نتایج حاصل از بررسی نمودارها نشان می دهد که در چاه قایم و افقی شیل ناپایدارتر و کربنات پایدارتر از بقیه لایه ها هستند و همچنین چاه قایم برای لایه های یکسان نسبت به چاه افقی وضعیت پایدری بهتری نشان می دهد.

تحلیل پایداری، سازند آسماری، کربنات، نرم افزار FLAC