یحیی کرد - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد
حسین ناظری - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد
محمدتقی زندوکیلی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه سیستان و بلوچستان

ادبیات هر قوم نشان دهندهی رسوم، عقاید و افکار آن قوم است. شعر که به عنوان مهمترین جزء ادبیات شمرده می شود، می تواند به مانند آیینهی درخشانی زندگی و محیط سراینده اش را به خوبی بازتاب دهد. شعر عرب، نماد و آیینهی افکار و اندیشه قوم عرب است. در عصر جاهلی، بازار شعر و ادب بسیار گرم بود. شاعران با توانایی شگفت انگیزی که دارا بودند، آثارشان را در معرض شنود علاقه مندان قرار می دادند. گسترهی این محیط شعری وسیع، ولی اقرار و اعتراف به نیکویی های آثار هر شاعر از سوی حریفان، اندک بود. شعرایی که هر کدام با سبک شعری متفاوت، به ایراد اشعار می پرداختند. با ظهور دین مبین اسلام، نوعی دیگر از ادبیات به سبک و سیاق اسلامی در این جامعه پدیدار گشت. نقطه اتصال ادبیات جاهلی و ادبیات اسلامی با عنوان ادبیات مخضرم مشهور است. جرول بن اوس مشهور به حطییه، بنا بر قول صاحب نظران ادبیات، در جایگاه بزرگترین شاعران دورهی مخضرم قرار می گیرد. توانایی، شهرت ادبی و تاثیر گذاری اجتماعی از مهمترین ویژگی های این شاعر است. بررسی اغراض و فنون شعری این شاعر، میدان وسیعی از داده های ادبی و تاریخی را در اختیار ما قرار می دهد و ما را به عمق تاثیرگذاری اجتماعی شعر واقف می گرداند. حطییه با شعر های متین خویش به گروه التنقیح وابسته بود، گروهی که استاد نخست آن اوس بن حجر است. شیوه ی جستجو و نگارش مباحث در این پژوهش مبتنی بر تحلیل دیدگاه های این شاعر در اغراض و فنون شعری شامل: مدح و هجاست.

مخضرم، حطییه، تنقیح، مدح،تکسب