شیرین دیانتی - مربی گروه باغبانی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت- ایران
محسن کافی - استاد گروه مهندسی و علوم باغبانی و فضای سبز، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج- ایران
مسعود میرمعصومی - مربی گروه زیس تشناسی، پردیس علوم دانشگاه تهران، تهران- ایران
ولی الله مظفریان - دانشیار باغ گیا هشناسی ملی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، کرج- ایران

برای جوانه زنی بذر ارکیده خربقی معمولی، آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه عامل شامل نوع محیط کشت در پنج سطح، دو نوع ترکیب قندی و استفاده از پپتون در دو سطح اجرا شد. از پنج نوع محیط کشت متفاوت با دو سطح تیمار قندی و دو سطح تیمار پپتون استفاده شد. نتایج نشان داد محیطهای کشت مختلف میتوانند روی درصد جوانهزنی و رشد بعدی پروتوکورم تاثیر معنیدار داشته باشند. از میان پنج محیط کشت مورد آزمایش، محیط کشت فاست بهترین تاثیر را روی درصد جوانهزنی و نیز رشد پروتوکورمها دارد.اثر نوع تیمار قندی روی درصد جوانهزنی کاملا معنیدار است، ولی روی رشد پروتوکورم معنیدار نیست. اثر تیمار پپتون نیز روی درصد جوانهزنی بذر و رشد پروتوکورم معنیدار است. نتیجه نهایی نشان داد بهترین ترکیب برای جوانهزنی بذر((%49/6 بهصورت غیرهمزیست، محیط کشت تغییریافته فاست با پپتون و پنج گرم فروکتوز همراه با دوازده گرم ساکارز در لیتر (MFH2P2) و بهترین ترکیب برای رشد پروتوکورمها 17/3)میلیمتر) محیط کشت تغییریافته فاست با پپتون و سی گرم ساکارز در لیتر (MFH1P2) است؛ بنابراین، میتوان گفت نوع محیط، نوع قند و مواد آلی روی درصد جوانهزنی بذر بهصورت غیرهمزیست و نوع محیط و مواد آلی روی رشد بعدی گیاهچه های پروتوکورمی این گونه تاثیر معنیدار دارند. همچنین، با استفاده از شرایط کشت درون شیشه ای میتوان دوره جوانهزنی و رشد این گیاه را در مقا یسه با شرایط طبیعی به مدت قابل توجهی (حداقل دو سال) کاهش داد.

ارکیده بومی ایران، پپتون، ثعلب خاکروی، رشد پروتوکورم، کربوهیدرات، کشت درون شیشه ای