معصومه نژاد حسینی - دبیرعلوم آموزش و پرورش مشهد

هدف از این پژوهش بررسی نقش و تاثیر فعالیتهای علمی پروژه محور Science . project در آموزش TRIZ به دانش آموزان بوده است. از همین روی به منظور تداوم بخشیدن به فعالیتهای خلاق TRIZ محور و گسترش آنها در کلاس درس، در کنار استفاده دقیق از تمرین های ساده و پیچیده خلاقیت و تمرینهای متنوع تکنیک Scamper یکی از ابزارهای موثر سنجش و ارزشیابی یعنی «روش پروژه» با «محوریت TRIZ» نیز به کار گرفته شد. بررسی مطالعات صاحبنظرات در دهه هشتاد پیرامون ویژگیهای خاص اندیشه یادگیرندگان نشان میدهد که بین فرایند اندیشه در یادگیرنده با اندیشه به روش TRIZ وجوه مشترک فراوانی وجود دارد و مقایسه این دو یک نتیجه گیری کلی را به همراه داشت و آن این بود که یک یادگیرنده سالم می تواند در هر زمینه از فعالیتهای انسانی به توانمندی خلاقیتی دست یابد، و نیز از اوایل همین دهه صاحبنظران روشهای TRIZ را در تعلیم و تربیت استعدادهای درخشان دروس فیزیک و شیمی دانش آموزان 12 ساله به کار بردند و حاصل این آزمایشها نتایج ثمربخشی را به همراه داشت. از طرفی شعار اصلی تعلیم و تربیت خلاق عبارتست از « یادآوری باید مفرح و سرگرم کننده باشد» تعلیم و تربیت بستگی به ماهیت خلاق دروس دارد. درهمین راستا پروژه ی علمی به علت ماهیت جست و جوگری و کنجکاوی که دارد نیز به دلیل این که برای دانش آموزان امکان پرداختن به حوزه ی مورد علاقه خود را فراهم می نماید و می تواند زمینه ی بهره برداری از استعدادهای خلاق را ایجاد کرده و در واقع الگوریتم نوآوری TRIZ و پروژه های علمی دو فرایند در هم تنیده اند که با منطق علمی خویش به شکل معنادارو معتبر به فرایندهای عالی تفکر دانش آموزان اعتبار می بخشند. به هر روی استفاده از این روش ویژه سبب شد تا دانش آموزانی که هیچ انگیزه ای برای به کارگیری توانمندی های بالقوه خویش نداشتن با شناخت قابلیت ذهنی خویش عمیقا سعی نمایند جوهره خلاقیت نهفته در وجود خود را آشکار و با مدیریت و بهره گیری از فناوری فکر و تربیت ذهن نواندیش و مولد خویش به ابداع و آغاز گری بپردازند و بدین ترتیب تغییرات مفید و مطلوبی در فرایندهای عالی ذهن دانش آموزان ( یعنی تفکر، استدلال، فرایندهای پردازش اطلاعات و ... ) و یا به عبارتی در عملکرد، کیفیت ایده ها و ایده سازی آنان ایجاد نماید.

پروژه علمی، نوآوری نظام یافته TRIZ، تکنیک Scamper، فعالیتهای خلاق TRIZ محور، سیالیت، انعطاف پذیری فکری