اکرم کرمی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه تربیت مدرس
زهرا پارساپور - دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

شعر شیعه به طور کلی و شعر علوی به طور خاص در طول قرنها حیات خود در قالبها و انواع مختلف ادبی توانسته است مضامین مختلف کلامی، تاریخی و فکری را به همراه شور و احساسات سرایندگان خود از ملل و مذاهب گوناگون متجلی سازد. در این مقاله بر آنیم تا انواع ادبی را در شعر علوی شناسایی و معرفی نماییم. تقسیم بندی پیشنهادی اشعار علوی بر اساس محتوا و درونمایه آنها خواهد بود که غالبا0 اسامی اشعار و یا مجموعه شعری مبتنی بر آن است که بعدها این عناوین به شکل یک نوع ادبی در ادبیات دینی مطرح شده است. بعضی از این گونه ها مانند غدیریه سرایی و فتوت نامه سرایی پیش از این معرفی شده اند و تعدادی دیگر مانند ترجمه سرایی، ولایت نامه، خیبرنامه در این مقاله برای نخستین بار مطرح و معرفی میشوند و نمونه هایی از آنها از دیوانها و نسخه های خطی به عنوان شاهد مثال آورده می شوند. برخی از این انواع مانند دیونامه، خیبرنامه، غدیریه و حمله حیدری در تاریخ ادبیات اختصاص به شعر علوی دارند. میزان پرداختن به واقعیتهای تاریخی و یا تخیلات شاعرانه و باورهای عامیانه به نوع ادبی اشعار مربوط میشود. بدیهی است با بررسیهای وسیعتر میتوان به انواع تازه تری در این اشعار رسید.

شعر علوی، انواع ادبی، مدایح