سپیده افروز - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند
محمدرضا عزیزی - استادیار رشته زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بیرجند
عطیه یوسفی - دانشجوی کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی، دانشگاه تهران

مولانا محمد بن حسامالدین خوسفی، مشهور به ابنحسام از شعرای بزرگ دو زبانه و قصیده سرای قرن نهم هجری قهستان است. وی بخش قابل توجهی از اشعار خویش را به زبان عربی سروده است. در این پژوهش برآنیم تا به روش کتابخانه ای و از طریق فیش برداری از منابع موجود، به بررسی بخشی از عربی سروده های این شاعر دوزبانه بپردازیم. نتایج به دست آمده نشان میدهد علت گرایش وی به عربی سرایی، انگیزه های دینی و مذهبی است؛ چرا که در عصر مذکور از توجه دربار به زبان عربی کاسته شد و به دلیل آزادیهای مذهبی گاه گرایش چندی از شاعران به زبان عربی با انگیزه های دینی به چشم میخورد. عربی سرایی ابن حسام را میتوان دستاورد علمش بر زبان عربی و یا حاصل تسلط وی بر قرآن و آگاهی از احادیث دانست.

ابن حسام، دوزبانه، عربی، سده نهم هجری