سیدمحمود سامانی - استادیار دانشگاه معارف اسلامی قم و مدیر گروه تاریخ پژوهشکده حج و زیارت
محمود بختیاری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه معارف اسلامی

دوران نسبتا طولانی پیشوایی امام سجاد (ع) را می توان از حساس ترین ادوار برای عصر امامات وشیعیان دانست. شهادت پیروان معتقد و راستین در واقعه ی عریم عاشورا و انگشت شمار بودنآنان در آغاز امامت آن حارت و جسارت دشمنان اهل بیت (ع) در سرکوبی قیام های شیعی،امام (ع) را واداشت تا به جای فعالیت های سیاسی آشکار که منجر به شهادت شیعیان و شایدخود امام (ع) می شد، فعالیت های فرهنگی را در بسترهای گوناگون به انجام رساند و با ارایه یفرهنگ و تعالیم اصیل اسلامی، ضمن کادر سازی در دوره امویان برای انتقال آموزه های اهلبیت (ع)، زمینه گستر تشیع در دراز مدت و توان دستیابی شیعیان به تشکیل حکومتشیعی را فراهم نماید. این مقاله در پاسخ به این پرسش سامان یافته که نقش امام سجاد (ع) درگسترش تشیع و فرهنگ اهل بیت (ع) چه بوده است روش ها و اقدامات اتخاذ شده از سوی آنحضرت برای حفظ شیعیان و گسترش کمی آنان کدام است دستاورد بنیادی مقاله آن استکه امام (ع) بیشتر تلاش خود را در راستای ظرفیت سازی برای گسترش فرهنگ اهل بیت (ع)و تشیع به کار برد و با وجود خفقان شدید، زمینه های بنیان گذاری مراکز علمی توسطصادقین (ع) را که نقشی سترگ در گسترش تشیع داشت فراهم آورد.

امام سجاد (ع)، تشیع، فرهنگ اهل بیت (ع)، راهبرد، امویان