شیرین عراقی - کارشناس پرستاری، مرکز تحقیقات سوختگی، دانشگاه علوم پزشکی ایران
محمدجواد فاطمی - استاد گروه جراحی پلاستیک و ترمیمی
توران باقری - کارشناس ارشد پرستاری
محسن صابری - استادیار گروه پزشکی اجتماعی دانشگاه بقیه اله

مقدمه: سرعت بهبود زخم در سوختگی های پوستی از نظر هزینه های تحمیلی به بیمار و خانواده اش مسئله بسیار مهمی است. برخی از گیاهان دارویی ارزان و در دسترس مانند مرهم گیاه ابوخلسا یا هواچوبه با نام علمی Arnebia euchroma می توانند در درمان زخم سوختگی و کاهش زمان بهبودی موثر باشند. هدف ما از این مطالعه بررسی اثر پماد ابوخلسا بر ترمیم زخم سوختگی درجه دو عمقی رت بوده است. روش کار: این مطالعه تجربی در مهر سال 1394 در آزمایشگاه حیوانات بیمارستان حضرت فاطمه (س) انجام شد. در قسمت خلف 24 رت نر بالغ نژاد Sprague-Dawley به وزن تقریب 300g250 سوختگی درجه دو عمقی به ابعاد 2x4cm ایجاد و سپس در محل سوختگی گروه اول از پماد گیاه دارویی ابوخلسا و در گروه دوم از پماد وازلین پانسمان روزانه تا بهبود کامل استفاده شد. روند بهبودی زخم با عکسبرداری بصورت هر پنج روز یکبار با (ImageJ, ver. 1.45, (NIH, Maryland, USA پایش شد. روز 20 نیز جهت بررسی میزان کلاژن و سلول های التهابی نمونه از زخم سوختگی برای پاتولوژی فرستاده شد. یافته ها: روزهای 5، 15 و 25 وسعت زخم در گروه اول بیشتر بود. با استفاده از آزمون ANOVA تکراری و بررسی روند در هر گروه و مقایسه آنها با هم در طول روزهای 5 تا 15 وسعت زخم در هر دو گروه کمتر شد (P=0.000) این کاهش در گروه دوم نسبت به اول بطور معناداری بیشتر بود (P=0.04). طبق یافته های پاتولوژی نیز اختلاف معناداری از نظر میزان کلاژن و سلول های التهابی در دو گروه وجود نداشت. نتیجه: بنظر می رسد این پماد با اینکه وسعت زخم را کاهش می دهد اما تفاوت جشمگیری با سایر مواد دارویی مورد استفاده در درمان زخم سوختگی نداشته و پیشنهاد می گردد تحقیقات مشابه با حجم نمونه وسیعتر در مقایسه با مواد پانسمان دیگر انجام گردد.