مریم طاهری کیا - دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه خوارزمی
علیرضا الهی - دانشیار مدیریت ورزشی، دانشگاه خوارزمی
حسین اکبری یزدی - استادیار مدیریت ورزشی، دانشگاه خوارزمی

توسعه تاکتیک بازاریابی رابطه مند می تواند سودآوری صنعت ورزش را افزایش دهد. برای ارزیابی این تاکتیک، پژوهشگران به دنبال ابزار معتبر و پایا هستند؛ ازاین رو، در مطالعه حاضر به تعیین روایی و پایایی پرسش نامه 28 سوالی بازاریابی رابطه مند مشتریان ورزشی که کیم (2008) طراحی کرده است، پرداخته شد. این پرسش نامه شامل مولفه های اعتماد، تعهد، رضایت ارتباطی، خودارتباطی، صمیمیت، عشق به تیم، و عمل متقابل است که پس از اخذ مجوز از صاحب پرسش نامه، روایی محتوایی و صوری آن با استفاده از گروهی از صاحب نظران تایید شد. در پژوهش حسنی زاده (1391)، پرسش نامه موردبحث به شیوه سه مرحله ای ترجمه شده بود که در پژوهش حاضر نیز به روایی محتوایی و صوری آن با استفاده از نظر هفت تن از متخصصان پرداخته شد. برای تعیین پایایی ابزار، مطالعه ای مقدماتی روی تماشاگران بازی استقلال- نفت تهران در ورزشگاه آزادی انجام شد که ضریب آلفای کرونباخ برای همه مولفه­ها و سوال ها بالای 70/0 بود. همچنین، برای سنجش روایی سازه ابزار، نمونه ای متشکل از 430 نفر از تماشاگرانی که برای دیدن بازی های تیم سپاهان در استادیوم فولادشهر حاضر بودند، به صورت تصادفی انتخاب گردید. از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی برای آزمون روایی سازه استفاده شد. خروجی های لیزرل نشان داد که معرف های انتخاب شده برای سنجش مولفه های بازاریابی رابطه مند از روایی لازم برخوردار هستند و به خوبی می توانند بازاریابی رابطه مند را بسنجند. با توجه به این نتایج می توان گفت که مقیاس انطباق یافته بازاریابی رابطه مند تماشاگران ورزشی می تواند به عنوان مقیاس پایا و معتبری درمورد تماشاگران ورزشی ایران به کار رود.

استانداردسازی ابزار, تحلیل عاملی تاییدی, بازاریابی رابطه مند, مشتریان ورزشی