اولویت های پژوهشی کارگروه علوم انسانی و اجتماعی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور
علوم انسانی در ایران امروز، جایگاه ممتاز و شایان توجهی به خود اختصاص داده است. رشته های مرتبط با علوم انسانی در مقایسه با دو دهه گذشته گسترش قابل توجهی یافته است. خوشبختانه ظرفیت چشمگیری برای توسعه رشته های علوم انسانی در کشورمان وجود دارد، بطوری که روند رو به توسعه آن ، منجر به تخصصی شدن اغلب این رشته ها شده است.
کارگروه علوم انسانی متشکل از استادان و اعضای هیات علمی برجسته دانشگاهها و مراکز پژوهشی است که هر کدام ، عهده دار بررسی طرح های پژوهشی دارای ایده های مرتبط می باشند.
بررسی طرح های پژوهشی براساس حوزه های الویت دار و با بهره گیری از تاکیدهای اسناد بالا دستی انجام می گیرد.
اولویت های پژوهشی
حوزه تربیت بدنی و علوم ورزشی :
- طرح نظام جامع اطلاعات ورزشی کشور
- مطالعه و تدوین فعالیت بدنی و سلامت اقشار مختلف جامعه بر اساس متغیرهای جنسیتی، سنی، شغلی و ...
- نیاز سنجی و تعیین اولویت های پژوهشی در زمینه های مختلف کشور
- مطالعه و تدوین استراتژی کنترل و کاهش بیماری های غیر واگیر شایع از طریق ورزش مانند چاقی، استیوپروز، دیابت و ...
- بهبود زمینه اوقات فراغت، ورزش و گردشگری ورزشی با رویکرد جلب حامیان مالی و کارآفرینان
- تدوین برنامه ملی الگوسازی برای ورزش همگانی
- تغییرات زیست محیطی و تاثیر آن بر فعالیت بدنی و رفتار کم تحرک اقشار جامعه
- مطالعه کجروی های فرهنگی در محیط ورزش
- بررسی چالش ها و فرصت های فراروی ورزش بانوان و ارایه راهکارهای توسعه ای
- کیفیت زندگی و امید به زندگی قهرمانان و بازنشستگان ورزشی
- مطالعه و تدوین نیمرخ قامتی اقشار گوناگون جامعه و ارایه پیشنهادات اصلاحی
- طرح تدوین برنامه های تغذیه ای و مکمل های مجاز برای ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی
- مطالعه راهکارهای توسه ورزش بومی و تدوین اصول بلند مدت توسعه آن
- مطالعات پیامدسنجی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ورزش قهرمانی
- بررسی و ارزابی عملکرد ورزشکاران نخبه
حوزه فلسفه :
- ظرفیت فلسفه اسلامی در تکوین علوم انسانی دینی
- ظرفیت حکمت اسلامی در تدوین و تکوین فرهنگ عمومی
- آفاق فلسفه اسلامی در مواجهه با بحران های عالم معاصر
- آفاق فلسفه تطبیقی و امکان گفت و گوی شرق و غرب
- فلسفه تکنولوژی و حکمت اسلامی
- ظرفیت عرفان اسلامی در تدوین اخلاق اجتماعی
- تدوین نظام کلان آموزش فلسفه در مدارس
- نقد مکاتب فلسفه اخلاق، فلسفه دین و انسان شناسی فرد محور
- چهارچوب و نتایج فلسفه دین اسلامی
- تدوین نظام کلان فلسفه برای کودکان
- معرفی تاثیر و نتایج مکاتب، آثار و جریانات فلسفی عالم اسلام در ساحت های اجتماعی، دینی، فرهنگی و سیاسی
- مبانی زیبایی شناسی دینی و صور انضمامی آن
- معرفی، تصحیح، شرح و تنقیح آثار کلیدی فلسفی، کلامی و عرفانی (احیا تراث)
- نحوه مواجهه حکمای مسلمان معاصر با جریانات فلسفی غرب
- مبانی فلسفی نقد ادبی
حوزه علوم تربیتی :
- ارتقای کیفیت یادگیری مهارت های زبان فارسی(درک متن و مهارت نوشتاری) در نظام آموزشی کشور
- توسعه حرفه ای و یادگیری مداوم مدرسان در نظام آموزشی کشور
- پرورش تفکر انتقادی، حل مساله ، مهارت های زندگی و شهروندی در سطوح مختلف نظام آموزشی کشور
- اثربخشی آموزش ارزش های فرهنگی
- ارتقا نقش والدین در کیفیت یادگیری در دوره قبل از دبستان و نیز آموزش دانشگاهی
- چیستی، چگونگی و چرایی ترک تحصیل، تکرار پایه و مدت زمان تحصیلی در سطوح مختلف نظام آموزشی کشور
- بازنگری برنامه های درسی و رابطه آن ها با نیازهای فردی و اجتماعی به منظور پرورش دانش آموختگان خلاق و کارآفرین
- چگونگی تبدیل آموزش دانشگاهی به پژوهش محوری
- مدیریت پژوهش های آموزشی کشور
- نقش بخش خصوصی در نظام آموزشی کشور
حوزه علوم سیاسی (با رویکرد میان رشته ای )
- نهادهای دولت در ایران، مطالعه کارآمدی در ضرورت های تحول
- الزامات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در شرایط موجود منطقه ای و جهانی
- نظام برنامه ریزی جمهوری اسلامی ایران در شرایط موجود منطقه ای و جهانی
- نظام برنامه ریزی جمهوری اسلامی ایران، مبانی و کارآمدی
- وضعیت موجود، مطلوب و ضرورت های حکمرانی ( governance ) در جمهوری اسلامی ایران
- نقش و جایگاه کانون های تفکر در جهت دهی به سیاست های کشور های بزرگ و وضعیت آن در جمهوری اسلامی ایران
- سیاست های جمهوری اسلامی ایران در زمینه مهاجرت و الزامات مهاجرت معکوس
- سیاست های جمهوری اسلامی ایران در زمینه محیط زیست
- سیاست های جمهوری اسلامی ایران در عرصه اقتصاد دانش بنیان
- سیاست های جمهوری اسلامی ایران در زمینه رعایت اخلاق سیاسی و مبارزه با فقر و فساد
- تهدیدهای امنیتی (تروریسم، محیط زیست، قاچاق، حملات سایبری ... ) و امنیت جمهوری اسلامی ایران
- علم سیاست در ایران، آسیب ها و راهکارها
حوزه علوم اجتماعی :
- بررسی چیستی، چرایی و چگونگی وضعیت آسیب های اجتماعی در مدارس و دانشگاه ها
- سنجش وضع مسیولیت پذیری جامعه ایرانی و ارتقا آن
- تبیین سیاست های دولت و نگرش جوانان به ازدواج
- بررسی درک و نگرش دانش آموزان و دانشجویان نسبت به مفهوم شهروندی و ارزیابی آموزش های ذیربط
- تحلیل سیاست های دولت در خصوص جمعیت
- بررسی و سنجش مدارای اجتماعی و عوامل موثر بر آن
- بررسی روند سالمندی جمعیت ایران و تدوین سیاست های مربوطه به آن و پیشنهاد سیاست ها
حوزه روانشناسی:
- ساخت و استاندارسازی ابزارهای سنجشی ابعاد تحولی (جسمی، روانی، اجتماعی) کودکان
- همه گیرشناسی مشکلات روانی - اجتماعی با تاکید بر جمعیت های در معرض خطر
- ساخت و انطباق ابزارهای روانشناختی الکترونیکی E-psychology در زمینه ارتقا، پیشگیری، درمان و توانبخشی کارکردهای روانی - اجتماعی
- ارزشیابی سیاست ها، طرح ها و برنامه های جامعه نگر در زمینه پیشگیری و مداخله مشکلات روانی - اجتماعی
- بررسی باورهای جوانان ایران درباره ازدواج و زندگی زناشویی
- بررسی راه کارهای افزایش تاب آوری فردی و کاهش خشونت در خانواده و اجتماع
- ساخت و استانداردسازی ابزارهای سنجش ناتوانایی های عصب - روانشناختی کارکنان در معرض خطر
- بررسی استاندارهای مدیریت استرس در سازمان و پیشنهاد راهکارهای مناسب
حوزه حقوق
- نظریه دولت به خصوص در ح.زه های اخلاق، حریم خصوص، عفاف و حجاب
- عدالت و احساس عدالت به خصوص در حوزه های انتخابات، مشاغل و مناصب و عدالت قضایی
- استحکام خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی
- حقوق و آزادی های اجتماعی با تاکید بر حقوق شهروندی، سیاسی و فرهنگی
- حقوق بشر و جمهوری اسلامی
- فرایند قانونگذاری برای دست یابی به قانون مطلوب
- حقوق زن و کودک در جمهوری اسلامی ایران
حوزه زبان و ادبیات فارسی :
- زبان فارسی و رایانه
- آزمون های مهارت سنجی زبان فارسی
- مطالعه در گویش های ایرانی
- مطالعات قصه شناسی با رویکردهای نوین
- مطالعه در حوزه نظریه و نقد ادبی در ایران
- مطالعات میان رشته ای در زبان و ادبیات فارسی ( هنر و ادبیات - جامعه شناسی و ادبیات )
- مطالعات زبان و ادبیات فارسی در حوزه تمدنی ایران فرهنگی
- مطالعات مربوط به ادبیات شفاهی ایران
- نقش زبان و ادبیات فارسی در تقویت و تداوم هویت ملی و مذهبی ایرانیان
- تدوین دستاوردهای پیوند مطالعات علوم انسانی با صبغه غیر قدسی با جهان بینی قدسی در سابقه تاریخی انسان و بهره مندی از آن بر حسب اقتضایات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران .
- تدوین فرهنگ نامه تاریخی مفاهیم " علوم انسانی " در ایران و اسلام با الهام از برخی نمونه های موفق جهانی
- بازخوانی و بازنویسی میراث ادبی و حکمی ایرانی و اسلامی بر مبنای فلسفه میان فرهنگی
- آموزش الکترونیکی زبان فارسی در گستره جهانی
- ترجمه کتاب های کلاسیک علوم انسانی بر مبنای نیازهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران که تاکنون ترجمه نشده اند و یا ترجمه های مناسبی از آنها در دست نیست، به منظور ارایه ی ترجمه های فاخر و متناسب با قوت زبان فارسی که از این حیث مختصاتی بسیار درخور دارد:
- تهیه بانک های اطلاعاتی کلان و تخصصی جامع الاطراف در زمینه های: مترجمان، کتاب های ترجمه شده، کتاب های ضروری برای ترجمه، انتشارات تخصصی (به تفکیک حوزه)، تهیه ی کتاب های درسی در حوزه ی ترجمه هایی تخصصی و مطالعات ترجمه
حوزه تاریخ :
- نگارش و تدوین علمی سیره ی نبوی و سیره ی معصومان علیه السلام با رویکرد هدفمند و روشمند
- بررسی و تحقیق تاریخی برای تحقق دولت دینی پیامبر و جانشینان آن حضرت از میان معصومان
- تحقق در سه عصر انبیا ، اوصیا و اولیا با استناد به سیره ی عصر آن بزرگواران برای اثبات دولت دینی و حاکمیت اسلامی
- پژوهش های تمدنی برای شناخت ابعاد ایران اسلامی
- تمدن های شیعی ، حمدانی ، فاطمی ، دیلمی و ویژگی های آن .
- چهره شناسی تاریخ اسلام
- چهره شناسی تاریخ ایران اسلامی
- چالش عصر و نسل از نگاه تاریخ
- بررسی آسیب های تاریخی انقطاع ، گسست و بی هویتی نسل ها
- آسیب شناسی جغرافیای ایران و تاثیر آن در چالش های تاریخی
- نقش تمدن سازی و تولید علم ایرانیان در تاریخ اسلام
- مکتب های تاریخ نگاری اسلامی و ایرانی
- شاخصیت و ارجعیت فلات ایران و طمع ورزی های دشمنان به آن در طول تاریخ
حوزه دستور و گویش شناسی :
- تدوین دستور جامع توصیفی زبان فارسی معیار
- ثبت و ضبط گویش های رو به زوال
- رده شناسی زبان فارسی معیار و سایر زبانها و گویش های ایرانی
- تهیه اطلس زبانها و گویش های ایرانی
- ایجاد و گسترش پیکره دادگان زبان فارسی ( همراه با گونه های اجتماعی زبان فارسی در ایران و خارج از ایران )
- ایجاد و گسترش پیکره دادگان گویش های فارسی و زبان های ایرانی در ایران و خارج از ایران
حوزه زبان شناسی کاربردی و آموزش زبان فارسی :
- پژوهش درباره روش های مناسب برای آموزش زبان فارسی به دو زبانه ها ، چند زبانه ها و غیر فارسی زبانان ایرانی
- تدوین منابع الکترونیکی ، نرم افزار و منابع غیر الکترونیکی برای آموزش زبان فارسی
- تهیه نرم افزار ترجمه زبان فارسی به سایر زبانها و سایر زبانها به فارسی
- تدوین منابع آموزشی چند رسانه ای برای زبان فارسی
- تهیه آزمون های معیار برای سنجش مهارت های چهارگانه ( خواندن ، نوشتن ، گفتن و شنیدن ) برای زبان فارسی
- تهیه مواد آموزشی برای آموزش زبان فارسی با اهداف ویژه و تخصصی ( PSP )
حوزه دایره المعارف و واژه نامه ها :
- دایره المعارف زبان و زبان شناسی ایرانی
- فرهنگ ریشه شناسی واژه های معاصر زبان فارسی
- فرهنگ جامع و فرهنگ های تخصصی بر مبنای اصول و ملاحظات زبان شناسی
- اصلاح شناسی واژه های فنی و تخصصی
حوزه تحلیل گفتمان :
- تجزیه و تحلیل گفتمان حضرت امام خمینی ( ره ) در ابعاد گوناگون ( سیاسی ، فرهنگی و فقهی ) قبل و بعد از انقلاب اسلامی و وصیت نامه
- تجزیه و تحلیل گفتمان مقام معظم رهبری در ابعاد گوناگون ( سیاسی ، اجتماعی و فقهی ) قبل و بعد از رهبری
- بررسی تطبیقی گفتمان رهبران دینی و سیاسی ایران با پیامبر اعظم ( ص ) و ایمه اطهار
- بررسی کاربرد شناختی و گفتمان گونه های جدید زبان فارسی در میان نوجوانان و جوانان ، پیشه های مختلف به ویژه پیشه های نوظهور ، گروه های ضد جامعه ، بزهکار و . .
- بررسی نشانه شناختی و گفتمان متن های زبانی ( گفتاری و نوشتاری مانند خاطرات ، نامه ها ، داستان ها ، شعر ، نمایش نامه ها و فیلم نامه ها ، مکالمات ، سخنرانی ها . . . ) فیلم ها ، نمایش ها ، موسیقی ها ، عکس ها و پوسترها ، نقاشی ها ، مجسمه ها و مانند آن ، به ویژه در دوره های پیش از انقلاب ، انقلاب ، جنگ و پس از جنگ
- بررسی نشانه شناختی نظام های نشانه ای کلامی و غیر کلامی ( آیین ها ، پوشاک . . . ) در بخش های مختلف ایران و خارج از ایران
حوزه زبان در قرآن و نهج البلاغه :
- بررسی مبانی فلسفی زبان و جایگاه زبان در قرآن کریم
- بررسی رموز کلامی قرآن کریم ( صرف ، نحو ، معنی و آوا )
- بررسی رموز کلامی نهج البلاغه ( صرف ، نحو ، معنی و آوا )
- بررسی چگونگی تعامل صورت و محتوا در قرآن کریم
- بررسی چگونگی تعامل صورت و محتوا در نهج البلاغه