بررسی مفهومی عدالت ازنگاه متفکران مسلمان (مطالعه موردی دکتر مطهری)

مفهوم عدالت، یکی از پیچیده ترین مفاهیم در ادبیات فلسفی و سیاسی قدیم و جدید است؛ که بارها توسط اندیشمندان مختلف مورد تعریف قرارگرفته است. بحث درباره عدالت گستره زمانی به درازای اندیشه های سیاسی از عصر کلاسیک تاکنون دارد. در مباحث فلسفه سیاسی میتوان علل گرایش هریک از اندیشمندان به تفسیر خاصی از عدالت را مورد دقت و بررسی قرارداد. در تعریف و تفسیر عدالت نیز گرایشهای متفاوتی وجود دارد که برخی از آنها عبارت است از: احترام دقیق به شخص و حقوق او، دادن حق هرکس برحسب استحقاق او، مساوات در برخورداری از مواهب طبیعی و امکانات اجتماعی، مساوات افراد به تناسب کار و استعداد، تساوی در استفاده از امکانات اولیه و تساوی در مصرف.استاد مطهری عدالت را عبارت میداند از: آن استحقاق و آن حقی که هر بشری به موجب خلقت خودش و بهموجب کار و فعالیت خودش به دست آورده است به او بدهند (مطهری، .(259 :1371 مطهری برای جامعه یک شان جدای از افراد قائل است. درعین حال افراد را هم بدون استقلال و اختیار نمیداند. نتیجه میگیریم که افراد جامعه را میسازند و جامعه هم شخصیت افراد را. اخلاق فردی از مواردی است که فرد با رعایت آن ممکن است منشا آثار فراوانی بر روی جامعه گردد.هدف این مقاله بررسی مفهوم عدالت از دیدگاه استاد مطهری می باشد. روش تحقیق در این مقاله روش توصیفی – تحلیلی می باشدستاد. مطهری در بیان مسئله عدل، به ریشه آن در اسلام پرداخته و ضمن بررسی نظریات اشاعره و معتزله به ارائه نظریه متناسب پرداخته است و همچنین با بررسی برداشت های مختلف عدالت در مکاتب معاصر (سوسیالیسم و لیبرالیسم) به نقد آنها پرداخته و یک برداشت سوسیال دموکراسی اخلاقی و انقلابی ارائه می کند که در نهایت آن را نیز قابل خدشه می داند؛ زیرا معتقد است که این برداشت، راه رسیدن به عدالت و شیوه استقرا در جامعه را مسکوت گذارده، در حالی که اسلام آن را به دقت بیان نموده است.

کلیدواژه ها:

عدالت ، اسلام ، متفکرین مسلمان ، عدل