بررسی فعالیت آنتی باکتریال عصاره هیدروالکلی ده گونه گیاه دارویی بومی شهرستان فسا

سابقه و هدف: امروزه مقاومت های میکروبی یکی از معضلات بهداشتی-درمانی در سطح دنیا می باشد. استفاده بی رویه از داروهای ضدباکتریایی منجر به افزایش مقاومت های دارویی علیه آنتی بیوتیک ها در اکثر باکتری های پاتوژن شده است. همین موضوع یکی از دلایل استفاده رو به رشد از گیاهان به عنوان مواد طبیعی کم خطر، در دسترس و ارزان قیمت، نسبت به آنتی بیوتیک های سنتتیک، در درمان عفونت های باکتریال بوده است. تحقیقات نشان می دهد با فرآوری صحیح گیاهان دارویی،مشتقات دارویی از این گیاهان طبیعی، نسبت به داروهای سنتتیک می تواند اثرات مشابه داشته باشد؛ لذا شناسایی گیاهان دارویی بکار رفته در طب سنتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این مطالعه تجربی که در شرایط آزمایشگاهی و با تاکید بر روش های استاندارد انجام گردیده است، بررسی فعالیت آنتی باکتریال عصاره هیدروالکلی ده گونه گیاه دارویی بومی شهرستان فسا می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه جهت بررسی اثرات آنتی باکتریال عصاره هیدرو-الکلی گیاهان دارویی(گل انار فارسی، زنیان، مرورشک، اسفند، گلپر، آویشن برگ پهن، درمنه، گل ختمی خبازی، بابونه و بومادران) از روش های چاهک گذاری (Well Established)، انتشار از دیسک در آگار (Disk Diffusion Method) استفاده شد. آزمایش ها بر روی سویه های استاندارد باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس اوریوس (PTCC 1431)و باکتری گرم منفی اشریشیاکلی (PTCC 1399) سه بار تکرار شد و نتایج آن به صورت میانگین محاسبه گردید. برای این منظور، از دیسک های کاغذی 6 میلی متری حاوی غلظت های 20، 30 ،40 و 50 میکرولیتر از عصاره گیاهی مطابق با غلظت های استاندارد آنتی بیوتیکو همچنین چاهک های ایجاد شده با قطر 6 میلی متر با غلظتهای مشابه و کشت برروی محیط مولر هینتون آگار استفاده شده. پس از مدت 24 ساعت گرمخانه گذاری(37 درجه سانتیگراد) قطر هاله مهار رشد باکتریها به طور دقیق با خط کش اندازه گیری شد. یافته ها: در مقایسه با دیسک های آنتی بیوتیکی استاندارد، بررسی اثرات آنتی باکتریال علیه استافیلوکوکوس اوریوس نشان دهنده بیشترین قطر هاله عدم رشد در روش چاهک گذاری مربوط به گل انار فارسی با قطر هاله 22 میلی متر و در روش انتشار از دیسک مربوط به اسفند با قطر هاله 20 میلی متر، و همچنین در مورد اثرات آنتی باکتریال علیه اشریشیاکلی، در هر دو روش مربوط به اسفند با قطر هاله ممانعت از رشد 15 و 12 میلی متر، به ترتیب، بودند. کمترین قطر هاله نیز مربوط به بومادران، مرورشک وگل ختمی خبازی بود. نتیجه گیری:با توجه به نتایج حاصل از تاثیر عصاره گیاهان دارویی مورد استفاده در مقایسه با دیسکهای آنتی بیوتیکی استاندارد، می توان با تحقیقات تکمیلی بیشتر درخصوص مکانیسم اثر این گیاهان، استخراج و تخلیص مواد موثر، تعیین دوزهای کشندگی و سایر پژوهش های حیطه دارویی، از گیاهان دارویی در مقاصد درمانی و یا ساخت ضدعفونی کننده های طبیعی و موثر استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

گیاهان دارویی ، عصاره هیدرو-الکلی ، آنتی باکتریال ، مقاومت دارویی ، آنتی بیوتیک