بررسی روند تغییرات شاخص های رابطه مبادله ، تراز تجاری غیرنفتی و تولید ناخالص داخلی ایران طی سالهای 1360 تا 1393

تولید ناخالص داخلی یکی از معیارهای اندازه گیری در اقتصاد است و به عنوان مهمترین شاخص عملکرد اقتصادی در تجزیه و تحلیل ها و ارزیابی ها مورد استفاده قرار می گیرد. رابطه مبادله نیز نقش مهمی را در ابداع و تجزیه و تحلیل تئوری های اقتصاد بین الملل بر عهده داشته است. در این پژوهش از دو شاخص مذکور و تراز تجاری غیر نفتی جهت بررسی وضعیت اقتصادی کشور در سال های 1393 - 1360 استفاده گردید. پژوهش حاضر بر مبنای طبقه بندی تحقیقات براساس روش، ماهیت و جهت به ترتیب توصیفی، کاربردی و پس رویدادی می باشد. همچنین به دلیل گردآوری داده ها در طول چند سال، تحقیقی طولی و از نوع سری های زمانی محسوب می گردد. اطلاعات مرتبط به داده های سری زمانی از بانک مرکزی استخراج گردید و با استفاده از نرم افزارهای آماری تجزیه و تحلیل انجام گردید. نتایج نشان می دهد که تغییرات رابطه مبادله از سال 1360 به بعد به صورت کلی روند نزولی را داشته است و تنها نوسانات افزایش در سال های 1364 ، 1372 و 1378 مشاهده می شود. در دهه 1380 تا 1393 روند این رابطه تقریبا بدون نوسان بوده و نشان دهنده ثبات آن است. تراز تجاری غیرنفتی در طی دوره مورد بررسی دارای حداقل مقدار 2.26 - در سال 1370 بوده است و حداکثر آن مربوط به سال 1373 به اندازه 0.66 - بوده است. روند تولید ناخاص داخلی تقریبا افزایشی بوده است و به جز دوران جنگ تحمیلی عموما تولید ناخالص داخلی مثبت و در حال افزایش بوده است. بنابراین اقتصاد ایران (طبق شاخص های مذکور) از جنگ تحمیلی و تحولات نفتی تاثیر پذیرفته است.

کلیدواژه ها:

تراز تجاری غیرنفتی ، رابطه مبادله ، تولید ناخالص داخلی ، جنگ تحمیلی ، تحولات نفتی