برآورد مرگ های ناشی از بیماری های ایسکمیک قلبی (IHD) و سکته مغزی منتسب به مواجهه با ذرات PM2.5 در 10 شهر منتخب ایران

این مطالعه با هدف کمی سازی و تخمین تعداد مرگ های ناشی از بیماری های ایسکمیک قلبی (IHD) و سکته مغزی (Stroke) بعلت مواجهه بلندمدت با ذرات کوچکتر از 2/5 میکرومتر (PM2.5) در 10 شهر ایران (شامل تهران، اهواز، مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز، اراک، خرم آباد، سنندج و ایلام) با جمعیت بیش از 23 میلیون نفر در سال 1394 انجام گرفت. محاسبات مربوطه با استفاده از مدل AirQ+ (ایرکیوپلاس) سازمان بهداشت جهانی (WHO) انجام شد. غلظت ساعتی PM2.5 از سازمان حفاظت محیط زیست و شرکت کنترل کیفیت هوای تهران کسب شده و بعد از پالایش پایگاه داده ها، میانگین -24ساعته غلظت ها محاسبه شد. بمنظور معتبرسازی ایستگاه های پایش، در شهرهایی که دارای ایستگاه هایی با بیش از %75 داده معتبر بودند از معیارهای مطالعه Aphekom و برای شهرها و ایستگاه هایی که بین %50 و %75 داده معتبر داشتند از معیارهای WHO برای ارزیابی اثرات بهداشتی آلودگی هوا استفاده گردید. نرخ بروز پایه برای مرگ بعلت بیماری ایسکمیک قلبی و سکته مغزی در شهرهای منتخب از مرکز آمار و فناوری وزارت بهداشت اخذ گردید. همچنین از تابع مواجهه -پاسخ یکپارچه (IER) برای مقادیر ریسک نسبی استفاده شد. همه غلظت های میانگین سالانه در شهرها به مقدار 2/3-6/1 برابر از مقدار رهنمود WHO بالاتر بود. بیشترین تعداد مرگ ایسکمیک قلبی و سکته مغزی منتسب به PM2.5 در شهر تهران بوده است. همچنین کمترین تعداد مرگ ایسکمیک قلبی و سکته مغزی نیز در شهر ایلام رخ داده است. در مجموع این 10 شهر، تعداد کل مرگ ایسکمیک قلبی و سکته مغزی منتسب به PM2.5 به ترتیب 10636 و 5067 مورد بوده است. سیاستگزاران مطابق این نتایج باید به تخصیص منابع و برنامه ریزی برای کاهش آلودگی هوا و در نتیجه کاهش بار مالی سیستم های بهداشتی و درمانی در شهرهای مختلف اقدام نمایند.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، ایرکیوپلاس ، AirQ+ ، سکته مغزی ، ریزگرد