بررسی مبانی محاسباتی ارتباط رفتار سدهای خاکی با زلزله ها

هر چند برای استفاده در روشهای شبه استاتیک یا شبه دینامیک اطلاعات مربوط به بزرگی، شدت و شتاب زلزله کافی است و در وضعیت اندکی پیشرفته تر، و با در دست بودن تغییرات شتاب در امتداد قایم سد و نیز چگونگی استهلاک یا تقویت در شالوده سد می توان پایداری بدنه سد را تحلیل نموده و به یک مقدار از ضریب اطمینان دست یافت، ولی واقعیت پذیرفته شده این است که آنچه عملا و به صورت واقعی رفتار سد را تعیین می کند فقط شتاب ماکزیمم یا چگونگی توزیع آن در ارتفاع سد نیست، بلکه طیف زمانی ارتعاشهای حاصل از زلزله است که در طول، عرض و ارتفاع سد تاثیر گذار است و مهمتر آن است که نه تنها ضربه های امواج از نقطه ای از جسم سد شرایطی را به وجود می آورد که برای رسیدن موج بعدی متفاوت از شرایط قبل از وقوع زلزله است بلکه کلیه مشخصات فیزیکی و مکانیکی خاک نیز ممکن است در اثر هر کدام از ضربه ها اندکی تغییر کرده باشد و در حقیقت هر ضربه ای با مشخصات جدیدی نسبت به شرایط ضربه قبل روبه رو باشد. بنابراین در یک بررسی دقیق و واقع گرانه، انتظار می رود که همه تغییرات حاصل از عملکرد امواج زلزله در محاسبات منظور گردند.از طرف دیگر دفتار سد خاکی قبل از گسیختگی یا لغزش بعضی قسمتهای آن با شرایطی که در مرحله لغزش بخشهایی از آن پدید می آید دو وضعیت متفاوت است. نشست های خاکی پدیده ای است که ممکن است ضمن ساخت و هم بعد از آن و هم به علتهای مختلف، از قبیل وزن سد، نشست تحکیمی، زلزله، در اثر زه و عوامل مختلف دیگر پدید آید. نشست اختلافی موجب ترک خوردگی می شود .از این رو لازمست هر چه بیشتر از عوامل موثر در نشست اختلافی کاسته شود و راه های مقاومت در برابر ترک خوردگی افزوده گردد.

کلیدواژه ها:

زلزله ، شتاب ماکزیمم ، سدهای خاکی ، شکست هیدرولیکی ، گسیختگی