کارآیی ابزارهای بانکداری اسلامی با تأکید بر عقد استصناع

رونق بخشی مبادلات تجاری، تجهیز و تخصیص بهینه منابع و اجرای سیاستهای پولی از وظایف مهم نظام بانکی می باشد. در بانکداری بدون ریا اوراق استصناع، جایگزین اوراق قرضه و مکمل اوراق مشارکت محسوب می شود به بکارگیری آن می تواند نقش مهمی در رونق و کارایی عملیات بانکی بدون ربا، ایفا کند. استصناع با قرارداد سفارش ساخت، قراردادی بین دو ضخص حقیقی یا حقوقی مبنی بر تولید کالای خاص یا احداث طرح ویژه است که در آینده ساخته و قیمت آن نیز در زمان یا زمان های توافق شده به صورت نقد یا اقساط پرداخت می شود. نظام بانکی با استفاده از این ابزار مالی بدلیل توان پاسخگویی به اهداف، سلایق و نیازهای صاحبان پس انداز و متقاضیان وجوه می تواند زمینه تأمین مالی پروژه های سرمایه گذاری و رشد اقتصادی را فراهم آورد. عقود سه گانه خرید دینف استصناع و مرابحه از جمله ابزارهای مالی جدید است که اخیراً به همت شورای فقهی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به مجموعه عقود مجاز در بانکداری بدون ربا اضافه شده است. با توجه به برخی از فتاوای فقها و جدید بودن این ابزار مالی می طلبد تا در حوزه نظری از جنبه های فقهی و عملکردی مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد. مطالعه حاضر گامی در این راستا می باشد. این مقاله تلاش دارد ضمن تبیین ابهامات فقهی بر کارایی این ابزار تأکید داشته باشد.

کلیدواژه ها:

نظام مالی ریا ، بانکداری اسلامی ، ابزارهای مالی اسلامی ، استصناع (عقد)