منشایابی ماسه های روان با استفاده از تحلیل باد و دانه بندی رسوبات ماسه ای (مطالعه موردی: شهرستان ملارد)

فرسایش بادی یکی از فرآیندهای موثر در تعیین نوع مورفولوژی مناطق خشک و نیمه خشک است. هرگونه برنامه ریزی جهت کنترل و تثبیت ماسه های روان، در هر منطقه ای مستلزم شناخت ویژگی های باد و سپس جهت های نقل و انتقال آن است. بدیهی است حرکت ماسه های روان تابع جهت وزش باد بوده و حجم انتقال ماسه نیز به سرعت و تداوم وزش باد یک منطقه وابسته است. در این پژوهش، به منظور بررسی منشا و جهت نقل و انتقال ماسه های بادی منطقه ملارد، از آمار باد، داده های میدانی، عکس های هوایی، اطلاعات حاصل از مطالعات آزمایشگاهی و همچنین از نرم افزارهای Gradistat، ArcGIS و WRPLOT برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات استفاده شده است. براساس مواد اشاره شده 83 نمونه از رخساره های مختلف منطقه موردمطالعه برداشته و دانهبندی نمونه های برداشت شده به روش ASTM(الک خشک) انجام گرفت. نتایج بدست از گلماسه ایستگاه های موردمطالعه نشان داد که ایستگاه قزوین نزدیک کانون های بحرانی با شدت زیاد دارای تغییر پذیری زیاد و بادهای چند جهته مرکب با زاویه تند بوده است. نتایج حاصل از دانه بندی نمونه های برداشت شده و نقشه های تهیه شده نشان از آن است که اندازه ذرات ماسه در حد ماسه درشت و خیلی درشت بوده رابطه غیرمستقیم بین قطر میانگین ذرات و فاصله حمل ذرات در تمام رخساره های منطقه موردمطالعه نشان داد که فاصله حمل ذرات بین 1 تا 5 کیلومتر و کمتر از 1 کیلومتر بوده که نشان دهنده محلی بودن منشا برداشت است. جورشدگی بیشتر نمونه ها در حد ضعیف بوده که نشان دهنده وجود ذرات درشت دانه در محیط می باشد کج شدگی بیشتر نمونه ها به سمت ذرات ریزدانه می باشد که نشان دهنده رسوبگذاری در محیط آرام می باشد و کشیدگی به صورت پهن و بسیار پهن بوده است. دق رسی شور و فاقد پوشش گیاهی یا با پوشش گیاهی اندک شور پسند ها در دشت سر پوشیده بیشترین درصد ذرات حساس به فرسایش بادی را در برگرفته بود.

کلیدواژه ها:

ملارد ، دانه بندی ، فرسایش بادی