هیدروکلیماتولوژی عناصر اقلیمی و تاثیرات آن بر هیدروگراف سیل شاهرود

اطلاعات، نخست آمارهای مختلف ایستگاه های سطح حوضه و مکان های مجاور آمار و داده های لازم جمع آوری شد. نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی هیدرولوژی با مقیاس 1:50000 تهیه و ترسیم شد. بعد واحدهای هیدرولوژیکی تعیین و تفکیک شدند، در نهایت ویژگی های کلی حوضه مورد بررسی قرار گرفت و محاسبات انجام مورد نیاز استخراج شده با استفاده از روشهای تجربی موجود نتایج بدست آمده تجزیه و تحلیل گردید. برای صحت و سقم داده ها مشاهدات میدانی انجام گرفت. رودخانه اصلی شاهرود خلخال از شمال به جنوب حوضه امتداد داشته و در بخش های مختلف، علالجار از جنوب شرقی، آرپاچای از شمال غربی، رود کرن از غرب از جمله رود هایی هستند که به رودخانه شاهرود منتهی می شوند با طول 75/25 کیلومتر، شیب متوسط برابر با 12/07 درصد و شیب در آبراهه های فرعی موجود در زیر حوضه ها از 8/01 تا 13/53 درصد متغیر است. تجزیه و تحلیل و محاسبات هیدرولوژیکی به منظور مدیریت صحیح و علمی از منابع آب به منظور برنامه ریزی و اجرای عملیات حفاظت خاک و آبخیز دارای نظیر کنترل آبهای سطحی جلوگیری و مهار سیلاب و کنترل فرسایش خاک و اجرای هر گونه فعالیت های مهندسی و حتی بیولوژیکی الزامی است. بر اساس آماربرداری سال 1374 که انجام گرفته تعداد 101 دهنه چشمه در منطقه وجود دارد. حداقل آبدهی چشمه فوق 0/11 لیتر در ثانیه در چشمه پایین و حداکثر آن در اسبو معادل 132 لیتر در ثانیه بطور متوسط در سال ارزیابی شده است جداول شماره 6 تا 10 بترتیب ضریب جریان، دبی های سیلابی، وضعیت منابع آب، مشخصات چشمه ها را در حوضه آبخیز نشان می دهد. نتایج بدست آمده با توجه به محاسبات هیستوگرام خشکسالی و ترسالی زیرحوضه های 3-1 و 1-1 و 5-1 با کم آبی در سال های کم باران مواجه هستند که با توجه به سیر صعودی تخریب حوضه اگر شاهد اجرای عملیات آبخیزداری در حوضه نباشیم. قطعا شدت کم آبی در زیرحوضه های فوق در آینده نه چندان دور به نقطه بحرانی می رسد که در نقشه (2) نقاط سیل خیز زیرحوضه ها از نظر شدت سیلخیزی برای مدیریت آبخیزداری مشخص شد.

کلیدواژه ها:

اقلیم ، شاهرود ، خشکسالی ، ترسالی ، و سیل