کاربرد الگوریتم بهینه سازی چندهدفه NSGA-II در مطالعات مکانیابی اردوگاههای اسکان موقت پس از وقوع زلزله مطالعه موردی شهر تهران

یکی از مهمترین مسایلی که مورد توجه سازمانهای مدیریت بحران قرار دارد، انتخاب مکانهایی جهت استقرار سانحه دیدگان است. با توجه به اینکه زلزله یکی از اصلیترین سوانح طبیعی است که کشور ما را همواره تهدید میکند، برنامهریزی و تعیین موقعیت اماکن اسکان موقت پس از زلزله امری بسیار مهم درزمینهی مدیریت بحران در کشور میباشد. لذا در تحقیق پیش رو سعی شده مکانهای بهینه اسکان موقت آسیب دیدگان زلزلهی احتمالی را برای شهر تهران که از نظر جغرافیایی استعداد لرزهخیزی بالایی دارد، مورد پیشبینی قرار داده تا در صورت وقوع حادثه، مدیریت بحران زلزله را با ایجاد تسهیلات لازم جهت شناخت مکانهای مناسب اسکان موقت یاری نماید. در این تحقیق به منظور بهینه سازی اماکن اسکان موقت پس از زلزله بر اساس فاکتورهای فیزیکی از الگوریتم بهینهسازی چندهدفه NSGA-II استفاده شده است. اهداف اصلی شامل نزدیکی به مناطق آسیبپذیر ، نزدیکی به مناطق پر جمعیت و دسترسی به راهها تعریف شدهاند. مناطق آسیب پذیر با استفاده از سیستم استنتاج گر فازی و با در نظر گرفتن فاکتورهای نزدیکی به گسل، نزدیکی به بیمارستانها و نزدیکی به مراکز آتشنشانی مشخص شد و وارد الگوریتم گردید. با توجه به چندهدفه بودن الگوریتم NSGA-II ، در نهایت تصمیم گیرنده در جبهه ی جواب با تعدادی جواب با ارزش یکسان مواجه خواهد بود که تحت سناریوهای مختلف و با توجه به اولویتها و شرایط موجود میتواند بهترین جواب را از میان جبهه جواب موجود انتخاب کند. در تستهای انجام شده بر روی الگوریتم مشخص شده که از نظر همگرایی و تکرارپذیری قابل قبول است. نتایج این تحقیق میتواند به عنوان یک سیستم حامی تصمیم گیری در مواقع بروز بحران به مدیران و برنامه ریزان در خصوص برنامهریزی و مکانیابی صحیح اماکن اسکان موقت آسیب دیدگان زلزله کمک نماید.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، اسکان موقت ، سیستم اطلاعات مکانی GIS ، بهینهسازی چندهدفه ، NSGA-II