تحلیل زمین – آماری آتش سوزی های جنگل ها و مراتع استان گلستان (سال های1377 تا 1393) با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS

هرساله بخش اعظمی از عرصه های طبیعی استان گلستان بر اثر پدیده آتش سوزی از بین می رود. هدف مطالعه حاضر بررسی علل طبیعی و انسانی وقوع آتش سوزی و شناسایی مناطق پرخطر می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی، شامل بررسی زمانی و مکانی آتش سوزی های جنگل ها و مراتع گلستان و بررسی علل به وجود آورنده آنها می باشد. بر اساس آتش سوزی های ثبت شده طی سال های1393-1377 تعداد 1939 مورد آتش سوزی در جنگل ها و مراتع منطقه رخ داده که میانگین سالانه آن 114مورد می باشد. در این بین سال 1377 با 27 مورد کمترین و سال1389 با 434 مورد بیشترین تعداد وقوع آتش سوزی را داشته است. این تعداد آتش سوزی باعث تخریب مساحتی معادل 10744 هکتار جنگل و مرتع شده که متوسط سالانه 597.1 هکتار می باشد. ماههای دی و آذر به ترتیب با 331 و 304 مورد آتش سوزی پرخطرترین ماه ها و اردیبهشت و فروردین به ترتیب با 21 و 24 مورد آتش سوزی امن ترین ماهها از لحاظ وقوع تعداد آتش سوزی می باشد. بیشترین مساحت آتش سوزی ها مربوط به ماه های آذر با 3221.2 هکتار و شهریور با 2444.3 هکتار می باشد. همچنین نتایج پهنه بندی خطر وقوع حریق با استفاده از روش Spline در نرم افزار GIS نشان داد جنگل ها و مراتع شهرستان های شرق استان از پتانسیل بیشتری جهت وقوع حریق برخوردارند. آتش سوزی های فصل گرم سال علی رغم تعداد کمتر نسبت به فصول سرد از گستردگی بیشتری برخوردار است که علت آن خشکی هوا و کاهش رطوبت نسبی در این موقع از سال می باشد. ازسویی دیگر به نظر می رسد علت بیشتر آتش سوزی های استان اقدام به آتش زدن بقایای محصولات از جانب کشاورزان جهت آماده سازی زمین برای کشت بعدی، بی احتیاطی از جانب شکارچیان در جنگل و گردشگران در حاشیه جاده ها از عوامل اصلی وقوع آتش سوزی می باشد.

کلیدواژه ها:

آتش سوزی ، جنگل ها و مراتع ، GIS ، اقلیم ، استان گلستان