بررسی نمادهای مادینه در نگاره های به جای مانده از پیش از تاریخ تا دوران اسلامی

نمادها و اسطوره ها با زبانی پیچیده و رمزآلود با انسان سخن می گویند و واژگانی ژرف، عمیق و رازناک را با زبان نمادین بیان می کنند. اغلب بیانگر تضادها و پیوندها در دنیای اساطیری، افسانه ای، قصه ها و حماسه ها هستند. حضور نماد و رمز از ویژگی های بارز هنر شرقی است که در قالب کلمات، تصاویر و نقوش رخ می نماید و فراسوی ظاهرساده اشکال و حروف به مفاهیم عظیم و معانی پیچیده ای اشاره دارد که از عوامل آیینی، فولکلور جامعه و ناخودآگاه جمعی نشئت گرفته است. مادر یا زن در دوران کهن (اساطیر باستانی ) نمودی از باروری و زندگی بخشی به شمار می آمد که با مادر زمین یکی فرض می شد. شوق و شفقت مادرانه، قدرت جادویی زنانه، فرزانگی و رفعت روحانی که برتر از دلیل و برهان است، هر آنچه مهربان است، هر آنچه می پروراند و مراقبت می کند و هرآنچه رشد و باروری را دربر می گیرد. این پژوهش با هدف بررسی سیرتحول نمادهای مادینه در نگاره های به جای مانده از پیش از تاریخ تا دوران اسلامی در ایران انجام شد. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی، کتابخانه ای و اسنادی در جهت بررسی سیر آثار هنری مادینه در ایران پیش از تاریخ و ایران باستان استفاده شد. در این پژوهش 102 نمونه از آثار بصری مادینه از دو دوره پیش از تاریخ و دوره باستان ایران انتخاب شدند. چارچوب نظری پژوهش براساس ناهشیار یا ناخودآگاه جمعی یونگ است. نقوش و نمادهای مادینه به باتوجه به کاربرد آن، گاه بسیار ساده و بدون هیچ گونه ترئین و گاه پیچیده همراه با انواع خطوط و اشکال هندسی و در سبک های انتزاعی، تجریدی، طبیعت گرایانه، واقع گرایانه و سمبولیسم نمایانده شده اند. بنابراین با توجه به نقوش مختلف می توان گفت نمادها و تصاویر از دوره ای به دوره ای بعد دچار تحول به ویژه در سبک پردازش شده است.

کلیدواژه ها:

اسطوره ، نماد ، مادینه ، پیش از تاریخ ، ایران باستان.