بازشناسی اصول و مبانی مزاج شناسی در طب سنتی و تاثیر آن بر طراحی و سازماندهی فضاهای معماری حمام های سنتی ایران

حمام های عمومی به عنوان یکی از بناهای مهم معماری ایرانی در زمره بناهای عام المنفعه است که در فرهنگ و تفکر اقوام و شرایط اقلیمی و مباحث فنی ساخت حمام ها گاه با تفاوت هایی چند ظاهر شده اند ولی اساس شکل گیری وسلسله مراتب فضاهای آن با اصول مبانی طب ایرانی و دستورات اخلاقی، مذهبی و رسوم است که سبب شباهت تیپیکشان در نقاط و اعصار مختلف شده است. تاثیرات مکتب طب سنتی در معماری فضاهای داخلی ایرانی قدیم بر پایه مزاج آدمی آنقدر زیاد است که اگر بگوییم حمام ها در معماری گذشته جزو بناهای درمانی بوده اند تا بهداشتی بیراه نگفته ایم . هرچند امروزه کارکردها، اشکال و صور معماری دستخوش تغییرات زیادی شده و دیگر جایگاهی برای بازگشت به معماری گذشته به صورت عینی نیست اما اصول و مفاهیم معماری امروز دگرگونی های بنیادی پیدا نکرده است. معماری ایرانی به عنوان علم و هنری بسترگرا و بومی که برخاسته از یک سرزمین می باشد، تحت تاثیر تاریخ، فرهنگ (شامل تفکرات و بینش یک ملت) و عوامل طبیعی و اقلیمی آن شکل گرفته و رشد یافته است. پس پیگیری روند مستمر معماری در زمان، ما را در بازشناسی اصول آن یاری خواهد داد و درک بهتر معماری هر عصر را با تاثیر پذیری و تاثیر گذاری دوران پس و پیش فراهم خواهد کرد. باتوجه به اهمیت موضوع سلامت فردی و اجتماعی و اصلاح ساختار حمام های امروزی با نگاه اصول طب سنتی ایران ما برآن شدیم دراین پژوهش با شناخت فلسفه طبی فضاهای معماری حمام های عمومی سنتی ایران به ویژه مبحث مهم مزاج شناسی آدمی و کالبد معماری را در نحوه ی شکل گیری فضاهای داخلی حمام های ایرانی قدیم مورد پژوهش قرار داده و به سوالاتی که در این حوزه وجود دارد پاسخ دهیم. در بخشی نیز به خواص درمانی فضاهای حمام در بهداشت, سلامت فردی و اجتماعی و درمان خواهیم پرذاخت که زمینه ی معرفی یکی ازاصول پایه های معماری ایرانی خواهد بود.