بررسی نوسانات دامنه شبانه روزی دمای هوای شهر ارومیه و پیش بینی آن برای دوره های آتی

امروزه بررسی روند تغییرات بلندمدت متغیرهای اقلیمی و پیش بینی آنها برای دوره های آتی برای اطلاع از میزان تغییرات و در نتیجه در نظر گرفتن تمهیدات لازم برای سازگاری و تعدیل اثرات سوء ناشی از تغییر اقلیم بسیار ضروری میباشد. این پژوهش به بررسی تغییرات دامنه شبانه روزی دمای هوا (DTR) در مقیاس های ماهانه، فصلی و سالانه در ایستگاه ارومیه و پیش بینی آن برای دوره های آینده پرداخته است. بدین منظور ابتدا با استفاده از آزمون من- کندال و سن، روند تغییرات و شیب آنها محاسبه گردید. نتایج بدست آمده حاکی از وجود روند افزایشی DTR در طی 30 سال گذشته (2016-1987) در ایستگاه ارومیه است. میزان افزایش DTR در مقیاس ماهانه بین 0/2 تا 1/1، در مقیاس فصلی بین 0/4 تا 1 و در مقیاس سالانه حدود 0/8 درجه در هر دهه میباشد. سپس این شاخص با استفاده از خروجی مدل HadGEM2 تحت سناریو RCP4.5 و با استفاده از مدل LARS-WG ریزمقیاس شده و روند تغییرات ماهانه، فصلی و سالانه آن برای سه دوره 2021-2040، 2041-2060 و 2061-2080 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشاندهنده کاهش دامنه شبانه روزی دما در اکثر ماه ها و در هر سه دوره میباشد ولی روند کاهشی در هیچ یک از ماه ها معنی دار نبوده و میزان شیب کاهشی نیز بسیار کم (بین 0/01 تا 0/2 درجه در هر دهه) میباشد. در فصل بهار روند افزایشی در دوره 2021-2040 مشاهده شد ولی در فصل پاییز روند DTR در هر سه دوره افزایشی میباشد. در فصل تابستان و زمستان شاهد روند کاهشی در هر سه دوره خواهیم بود ولی روند معنیدار در هیچ یک از فصول مشاهده نمیشود. روند سالانه DTR نیز طی سه دوره آینده کاهش خواهد داشت و این روند کاهشی نیز معنیدار نمیباشد.

کلیدواژه ها:

روند ، دامنه شبانه روزی دما (DTR) ، مدل گردش عمومی جو ، مدل LARS-WG ، ارومیه