بررسی تطبیقی روایات فریقین درباره آیات آغازین برائت

آیات آغازین سوره برائت برای اعلام بیزاری خدا و رسولش از مشرکان و روشن شدن وضعیت آنها در جامعه نوپای اسلامی و پیراستن فریضه عظیم حج و خانه خدا از پیرایه های شرک نازل شد. پیامبر اسلام| نخست این آیات را به همراه دستورات دیگر به ابابکر داد تا در روز حج اکبر به مشرکان ابلاغ کند؛ اما به امر و وحی الهی از او بازستاند و این ماموریت را به امام علی× سپرد. ابوبکر پس ازاین عزل و نصب، ناراحت و به مدینه برگشت و سرپرستی حجاج و اعلام برائت بر عهده امام علی× گذاشته شد. باوجود اتفاق فریقین در اصل داستان، زاویه دیدها و برداشت های متفاوتی مانند اصل فضیلت بودن این ماجرا برای امام علی×، محدود بودن آن به سوره برائت، تفسیر رجل منی ، چرایی عزل، پایین آوردن آن در حد سنت جاهلی یا صفات شخصی، کیستی امیرالحاج و ... وجود دارد. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی این ماجرا را در منابع فریقین بررسی و اثبات کرده است که بر اساس مستندات موجود در کتاب های روایی، تاریخی و تفسیری عامه و خاصه، امام علی× بر اساس وحی الهی نفس و جان پیامبر| بوده که ماموریت یافت آیات آغازین سوره توبه را ابلاغ کند و به مسائلی در جزئیات این داستان و برخی شبهات آن پرداخته است.

کلیدواژه ها:

جانشینی امام علی× ، عزل ابوبکر ، سوره توبه ، ابلاغ برائت ، تفسیر تطبیقی.