ویژگی های حجت خدا در کلام امیرالمومنین(علیه السلام) با تاکید بر حکمت 147

حکمت یکصد و چهل و هفتم نهج البلاغه که به خطبه کمیل بن زیاد معروف است، یکی از جملات ارزشمند نهج البلاغه است که به مثابه سندی محکم بر لزوم وجود حجت خدا در روی زمین تلقی شده است، امام علی× در این عبارات، ضمن بیان ضرورت و فلسفه وجود حجت خدا بر روی زمین، به شمارش ویژگی های معنوی حجت خدا پرداخته است و برای نخستین مرتبه اصطلاح حجت خدا را به معنای کسی که سخن و رفتارش از جانب خداوند برای مومنان اعتبار دارد، معرفی می کند، بنابراین مقتضای حجیت در سخن و رفتار، عصمت در مقام بیان و عمل است. با استفاده از روش توصیفی تحلیلی حدیثی این حکمت به مهم ترین نتایج زیر رسیدیم: لزوم وجود حجت در میان خلق، مراد از حجت خدا، حجت نقلی است نه حجت عقلی، وجود حجت خدا ضرورتی ندارد که همیشه در دسترس خلق باشد، بلکه گاهی اقتضا می کند خائف و مغمور باشد که با وظیفه اصلی آن منافات ندارد، راه حل اختلاف موجود بین فرقه های اسلامی از دیدگاه امیرالمومنین× عمل به دستورات حجت خدا است. مهم ترین ویژگی حجت خدا، علم و یقین است و سایر اوصاف از این دو صفت سرچشمه می گیرد، بنابراین از آن جا که حجت خدا در صورت ارتکاب خطا، اعتبار خود را از دست می دهد، بنابراین اقتضای حجیت، عصمت در مقام بیان و عمل است.

کلیدواژه ها:

امیرالمومنین ، نهج البلاغه ، حجت خدا ، انسان کامل ، حکمت 147.