ضرورت نهادینه شدن مدیریت بحران آب در کشور با رویکرد عزم ملی و فرهنگ سازی مشارکتی

بحران آب در ایران به دلیل متفاوت بودن اقلیم و عدم توازن در بارندگی ها در تمام استان های کشور یکسان نیست، به گونه ای که شرایط آبی برخی استان ها مساعد و شرایط برخی دیگر وخیم است. در حال حاضر سه سد کشور واقع در استان های اصفهان، فارس و خراسان رضوی وضعیت بحرانی دارند به طوری که در سال آبی جاری ورودی آب سد زاینده رود در استان اصفهان با کاهش 50 درصدی و سدهای درودزن در فارس و سد دوستی در خراسان رضوی با کاهش 25 درصدی روبرو است. به دلیل نامتوازن بودن بارش ها وضعیت سدها در تمام استان ها یکسان نیست چرا که به جز سه سد مذکور، در سال جاری ورودی آب سایر سدهای بزرگ ومهم کشور که 160 سد را شامل می شود، نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته و می توان گفت که میزان ورودی آب در سد کرخه در حوزه خلیج فارس که در گذشته بحرانی ترین سد بود امسال به دلیل افزایش بارندگی ها و توزیع نامناسب آن 500 درصد افزایش داشته است. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر ضرورت نهادینه شدن مدیریت بحران آب در کشور با رویکرد عزم ملی و فرهنگ سازی مشارکتی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. در این پژوهش موردی از استان خوزستان نیز مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از نرم افزار GIS موقعیت یابی و آمار بارش بین سال های 1955-2005 استخراج و با استفاده از نرم افزار Excel، نمودار ترسالی و خشکسالی، نمودار آمبروترمیک و کلیماتوگرام منطقه ترسیم و مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد خشکسالی های اخیر به دلیل کاهش بارش ها همراه با افت آب های زیرزمینی، این منطقه را در یک موقعیت بحرانی قرار داده که لطمات زیادی را بر پیکره اقتصادی آن به ویژه بخش کشاورزی که بیش از 90 درصد از آب های زیرزمینی در این بخش مصرف می شود وارد کرده است. همچنین با اعمال روش های مدیریتی صحیح، از جمله مدیریت مصرف منابع آب زیرزمینی که از مهمترین منابع مورد استفاده در کشاورزی می باشد مانع از مرگ تدریجی کشاورزی منطقه شد.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، آب های زیرزمینی ، کشاورزی ، فرهنگ سازی مشارکتی