آسیب پذیری و مقاوم سازی شریان های حیاتی در زلزله

در این مقاله تأثیر خطرات لرزه ای بر روی شریان های حیاتی به ویژه تأسیسات آبرسانی به همراه عملکرد آنها در زلزله های مهم گذشته بررسی می‌شوند. سپس مقاوم سازی لرزه ای شریان های حیاتی از دیدگاه های مختلف مورد مطالعه قرار می گیرد. برای این منظور نخست خطرات لرزه ای موثر بر شریان های حیاتی بررسی شده و عملکرد و آسیب های وارده بر آنها در زلزله های گذشته تشریح و خسارت های مختلف رده بندی می‌گردد. شریان های حیاتی مانند شبکه آبرسانی، شبکه برق رسانی، شبکه مخابراتی، سیستم گازرسانی و شبکه راه‌های درون شهری و برون شهری از سازه های زیر بنایی برای زندگی شهری می باشند. تفاوت های شریان های حیاتی یا سازه های بنیادی با ساختمان از دیدگاه مهندسی زلزله تشریح شده اتس. تعداد ساختمان ها بسیار زیاد بوده تعداد بهره بردار هر یک کم می باشد. تعداد ساختمان های بنیادی کم تعداد بهره برداران بسیار زیاد می باشد. سازه های ساختمانی به طور عمده در تملک اشخاص (حقیقی) هستند. در حالی که سازه های بنیادی به طور عمده متعلق به دولت (اشخاص حقوقی) می باشد. ساختمان ها سازه هایی منفرد بوده و خرابی آنها در هنگام زلزله مشکل عمده ای در خدمات عمومی ایجاد نمی کند. در حالیکه آسیب در سازه های بنیادی حتی در یک نقطه، باعث اختلال در خدمات عمومی می گردد. مثلا خرابی در یک نقطه از شبکه راه و یا راه آهن یا نظایر آن باعث قطع جریان در شبکه مربوطه می گردد. شبکه آبرسانی و تأسیسات وابسته به آن از مهمترین شریان های حیاتی در کشور ما است. لزوم بهره برداری از شبکه آبرسانی شهری پس از وقوع زلزله در کاهش سایر خسارات، شروع زندگی و برگشت به حالت قبل از زلزله ضروری است. لذا توجه بیشتر به مقاوم سازی و طراحی ضد لرزه ای اینگونه تأسیسات را می طلبد.

کلیدواژه ها:

شریان های حیاتی ، سازه های بنیادی ، آسیب ، شبکه آبرسانی ، خطوط لوله