برآورد ارزش اقتصادی آلودگی هوا

اگرچه محیط زیست و بخصوص هوای پاک مهمترین نقش را در زندگی بشر دارد اما تاکنون ارزش واقعی خدمات حاصل از آن بدرستی شناخته نشده است. امروزه مهمترین چالشهای پیشروی دولتها، بحرانهای زیست محیطی و مبارزه با آلودگی هوااست. بدین جهت دولتها در تلاش هستند تا با اتخاذ سیاستهای مبتنی بر نتایج حاصل از پیمایشهای میدانی و با تاکید بر ارزیابی ترجیحات شهروندان به راه حلهای علمی برای این مشکلات دست یابند. آزمون انتخاب بعنوان زیر مجموعه ای از رویکردالگوسازی انتخاب یکی از روشهای نوین در برآورد ارزش کالاهای غیربازاری و ارزیابی ترجیحات افراد در برخورد با کالاهای زیست محیطی است. این مطالعه با استفاده از رویکرد الگوسازی انتخاب و بهره گیری از مدل لاجیت شرطی، ترجیحات افراد برای ویژگیهای مختلف هوای شهر اصفهان را مبتنی بر تئوری ارزش لاکنستر و تئوری تابع مطلوبیت تصادفی مورد ارزیابی قرار میدهد. با استفاده از مقادیر WTP برای سطوح ویژگیهای مختلف هوای پاک، میتوان مقادیر رفاه را برای هر یک ازسیاستهای پیشنهادی محاسبه نمود. داده های مطالعه از 500 پرسشنامه آزمون انتخاب که در شش ماه اول سال 1392 در شهر اصفهان تکمیل شد، بطوریکه پس از حذف پرسشنامه های ناقص و مرحله پیش آزمون، 7218 ردیف داده نهایی از تعداد 401 پرسشنامه آزمون انتخاب در قالب 6 پرسشنامه مختلف و 2406 مجموعه انتخاب که هر مجموعه انتخاب دارای دو گزینه (سیاست فرضی) بعلاوه یک گزینه وبضعیت کنونی بود، استخراج شد. نتایج حاکی از آنست که افراد برای سیاستهای حفظ و بهبود کیفیت ویژگیهای مختلف کالای اکوسیستمی هوای پاک WTPنسبتا بالایی دارند، بطوریکه افراد برای بهبود یک سطح ویژگی-های کاهش بوی نامطبوع هوا، کاهش ریزش گرد و غبار سیاه، بهبود میدان دید و کاهش اثرات ضد سلامتی، 7500 تومان WTPمثبت و معنیدار در یک فصل دارند. متغیرهای اقتصادی– اجتماعی مانند سن، تاهل،بعد خانوار، تحصیلات، مخارج ماهیانه خانوار و بومی بودن باعث افزایش WTP شده است.

کلیدواژه ها:

الگوسازی انتخاب ، آزمون انتخاب ، لاجیت شرطی ، آلودگی هوای شهر اصفهان.