بررسی روابط رگرسیونی و همبستگی بین صفات ذرت دانه ای تحت تیمارهای مختلف کودی و شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی اثرات جداگانه و ترکیبی کودهای فسفاته، باکتری های حل کننده فسفات و قارچ مایکوریزا بر تعدیل و کاهش خسارات ناشی از تنش خشکی در مرحله رشد رویشی ذرت دانه ای هیبرید سینگل کراس 704 آزمایشی در سال زراعی 1388-1387 در مزرعه تحقیقات شماره سه پردیس ابوریحان دانشگاه تهران بصورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور به اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی (به عنوان فاکتور اصلی) و ترکیبات مختلف کودی (به عنوان فاکتور فرعی) بودند. تیمارهای آبیاری در سه سطح به عنوان عامل اصلی براساس 50، 100 و 150 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A و تیمارهای کودی در پنج سطح شامل b1 (باکتری های حل کننده فسفر + قارچ مایکوریزا)، b2 (باکتری های حل کننده فسفر+ قارچ مایکوریزا + 50 درصد سوپرفسفات تریپل)، b3 (باکتری های حل کننده فسفر + 50 درصد سوپر فسفات تریپل)، b4 (قارچ مایکوریزا + 50 درصد سوپرفسفات تریپل) و b5 (کود شیمیایی فسفره) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثر اصلی خشکی بر صفات ارتفاع بوته، وزن خشک ساقه، قطر ساقه، ارتفاع تشکیل بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، وزن 300 دانه، وزن بلال، طول بلال، قطر بلال، قطر چوب بلال، عمق دانه، درصد چوب و عملکرد کل دانه بسیار معنی دار بود. همچنین تاثیر تیمارهای مختلف کود بر صفات تعداد برگ در گیاه، قطر ساقه و ارتفاع بلال غیرمعنی دار و بر سایر صفات ارزیابی شده معنی دار بود. تمام صفات اندازه گیری شده در تیمارهای تلقیح با ترکیب باکتری های حل کننده فسفر، قارچ مایکوریزا و 50 درصد سوپرفسفات تریپل تحت شرایط کم آبیاری بالاتر از سایر تیمارها بودند. همبستگی ساده بین صفات و تجزیه رگرسیون گام به گام در هریک از شرایط بدون تنش، تنش خفیف و شدید خشکی محاسبه شد. رگرسیون گام به گام نشان داد صفات تعداد دانه در ردیف، وزن 300 دانه، تعداد ردیف دانه در بلال و ارتفاع بوته تحت شرایط تنش شدید خشکی بیش از 90 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه می کنند. نتایج این تحقیق نشان داد که تیمار بذور با ترکیب باکتری های حل کننده فسفر، قارچ مایکوریزا و 50 درصد سوپرفسفات تریپل تحت شرایط تنش رطوبتی تاثیری مثبت (12/03- درصد) بر کاهش خسارات وارده به گیاه و بالتبع افزایش اجزاء عملکرد وارد نمود که در نتیجه منجر به کاهش شدت تنش رطوبتی و افزایش عملکرد دانه شد.

کلیدواژه ها:

باکتری حل کننده فسفات ، قارچ مایکوریزا ، سوپرفسفات تریپل