مکان گزینى آسیب دیدگان ناشى از زلزله در بافت هاى تاریخى با تاکید بر مرحله ى اسکان موقت؛ (چرایى و ضرورت ها)

زمینه و هدف: با عنایت به آسیب پذیرى بالاى بافت هاى تاریخى در برابر زلزله و بررسى ابعاد بحران، با توجه به ویژگى هاى خاص آن ها و نیز بررسى تجارب زلزله هاى پیشین، اسکان موقت بازماندگان از جمله مباحث مهم در فرآیند تامین سرپناه پس از سانحه است که حل منطقى آن مى تواند از بروز و یا گسترش بحران هاى ثانویه ممانعت کند. تجارب گویاى آن است که بازماندگان به ویژه در بافت هاى تاریخى که قرابت هاى اجتماعى در آنها عمیق تر است، تمایل بیشترى به ماندن در محدوده ى مکانى از خود نشان مى دهند. چنانچه شرایطى براى تحقق این مهم فراهم شود، مى توان انتظار داشت که بازگشت به شرایط عادى در مدت زمان کوتاه ترى محقق خواهد شد. با عنایت به این مهم، سوال آن است که ضرورت اسکان موقت سانحه دیدگان زلزله در بافت هاى تاریخى چه بوده و بهترین راه حل براى رفع این نیاز، در زمان وقوع بحران و پس از آن چیست روش: این پژوهش بر اساس رویکرد کیفى و مبتنى بر توصیف و تحلیل انجام شده است. ابتدا با تکیه بر مطالعات کتابخانه اى، پیشینه ى موضوع با تکیه بر کتب، مقاله ها، گزارش ها، طرح هاى پژوهشى و پایان نامه هاى تحصیلى مرتبط، شیوه هاى مختلف اسکان موقت پس از زلزله مورد واکاوى قرار گرفته و و سپس به مولفه ى حس تعلق به مکان در ساکنان بافت هاى تاریخى و اهمیت قرابت هاى اجتماعى در این محیط ها، پرداخته شده است. در ادامه طبق مدل سوآت، 5 داده ها، ارزیابى و استنتاجات نهایى ارایه شده است. یافته ها: مبتنى بر استتنتاجات حاصله از ارزیابى درونى و بیرونى مدل پیشنهادى، یافته ها حاکى از آن است که با توجه به حس تعلق ساکنان و پایدارى اجتماعى موجود در بافت هاى تاریخى، بازماندگان - علیرغم وجود برخى کاستى ها - ، تمایل بیشترى به اسکان در مکانى همجوار با محل زیست خود دارند تا ضمن حراست از داشته هاى (اجتماعى، فرهنگى و مالى) خود، در روند بازسازى نیز مشارکت فعالانه داشته باشند. نتیجه گیرى: از این طریق، ضمن توجه به خواسته هاى افراد، رغبت افراد به ماندن در محل فراهم شده و زمینه هاى بازگشت به زندگى و رضایتمندى ساکنان فراهم مى گردد.

کلیدواژه ها:

زلزله ، اسکان موقت ، بافت تاریخى ، حس تعلق ، اسکان در محل