تعیین مهم ترین صفات موثر بر نشت الکترولیتی گلابی وحشی (Pyrus biossieriana Buhse) تحت شرایط تنش خشکی با استفاده از روش های آماری چند متغیره

گلابی وحشی یک پایه مهم برای ارقام مختلف گلابی محسوب می شود و با توجه به اینکه تا حدودی بردبار به خشکی بوده، کاربرد تیمارهای مختلف برای افزایش تحمل آن در مقابله با تنش خشکی امری ضروری است. نشت الکترولیت ها عامل مهم و موثر در پاسخ به تنش خشکی و صفات مربوط به آن می باشد. برای این منظور آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار جهت شناسایی صفات موثر بر نشت الکترولیتی طراحی گردید. این صفات در 12 تیمار شامل سطوح مختلف تنش خشکی و غلظت های مختلف براسینواستروئید روی گلابی وحشی در بهار و تابستان سال 1395 در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج همبستگی سایر صفات با نشت الکترولیت نشان داد که این صفت با صفات میزان پرولین (**83/0r= )، مالون دآلدئید (**98/0r= ) و پراکسید هیدروژن (**87/0r= ) همبستگی مثبت و کاملا معنی دار و با صفات وزن خشک ریشه، برگ و ساقه، رشد طولی، کلروفیل a، b و کاروتنوئید همبستگی منفی و کاملا معنی دار داشت. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که چهار صفت کلروفیل a، وزن خشک برگ، رشد طولی و پراکسید هیدروژن در مجموع 99% از تغییرات را توجیه نمودند. بر اساس نتایج تجزیه علیت، میزان پراکسید هیدروژن بیشترین تاثیر مستقیم مثبت (083/0) و صفات رشد طولی و کلروفیل a بیشترین تاثیر مستقیم و منفی را بر نشت الکترولیت ها داشتند. صفت میزان پراکسید هیدروژن بیشترین اثر غیرمستقیم و مثبت را از طریق کاهش میزان کلروفیل a بر نشت الکترولیت ها داشت. صفت رشد طولی بیشترین اثر غیرمستقیم و منفی را از طریق کلروفیل a بر نشت الکترولیت ها داشت. با استفاده از نتایج این پژوهش می توان علاوه بر اندازه گیری نشت الکترولیت ها به صورت مستقیم، تیمارهای افزایش تحمل به تنش خشکی در گلابی وحشی را با اندازه گیری میزان پراکسید هیدروژن، رشد طولی و کلروفیل a توصیه نمود.

کلیدواژه ها:

گلابی وحشی ، نشت الکترولیت ها ، همبستگی ، رگرسیون گام به گام ، تجزیه علیت